علل و درمان آبریزش بینی کودک

باورش راحت نیست اما آبریزش بینی نوزاد می‌تواند نشانه خوبی باشد! زیرا به کودک شما کمک می‌کند تا از میکروب‌های دستگاه تنفس راحت شود. اما آبریزش بیش‌ازحد و گرفتگی بینی نوزاد، موجب شیرنخوردن او شده و تنفس را سخت می‌کند. پس باید به فکر راه چاره بود. در این مقاله از راهکارهای خانگی درمان آبریزش بینی نوزاد و داروهایی مانند شربت سیتریزین صحبت خواهیم کرد.

علل آبریزش بینی نوزاد را بشناسیم

برای پیدا کردن راهی برای درمان فوری آبریزش بینی نوزاد، باید علتش را مشخص کنیم. مواجهه با سرما و گریه کردن از موارد طبیعی آبریزش بینی نوزاد هستند که درمانی نیاز ندارند. شایع‌ترین علل آبریزش بینی نوزاد شامل:

آلرژی نوزادان و آبریزش بینی

حساسیت یا آلرژی تنفسی می‌تواند از آغاز کودکی نوزاد را درگیر کند. سلول‌های ایمنی در برابر محرک‌های مختلف مواد التهابی ترشح می‌کنند که علائمی مانند آبریزش بینی، آبریزش چشم نوزاد و عطسه ایجاد می‌کنند. حساسیت و تحریک‌پذیری به عوامل خارجی مثل دود سیگار، آلاینده‌های هوا و گرده گیاهان در سنین بالاتر از دو سال معمول است. اما حساسیت به عوامل داخل خانه مثل حیوان خانگی، گرد و خاک و مایت در کودکان زیر دو سال هم رخ می‌دهد.

علائم و نشانه‌های آلرژی تنفسی نوزادان

تاریخچه حساسیت می‌تواند خیلی ساده مثل برخورد با حیوان خانگی جدید یا پیچیده و با منبع نامعلوم باشد. علائم در کودکان کوچک‌تر متفاوت‌ است. حتی ممکن است خانواده متوجه گرفتگی بینی نوزاد نشوند. مگر برای مدت طولانی بینی نوزاد کیپ‌شده باشد یا آبریزش بینی و عطسه همزمان رخ دهند. در کودکان بزرگتر علائم زیر دیده می‌شوند:

• آبریزش بینی، گرفتگی بینی یا آبریزش پشت حلق
• عطسه‌های مکرر
• خارش سقف دهان، بینی، گوش‌ها و چشم‌ها
• خر و پف کردن
• گلو دردهای متناوب
• زیاد صاف کردن صدا و سرفه
• سر درد

پزشک با بررسی سوابق خانوادگی آلرژی، معاینه گوش، حلق و بینی و انجام تست‌های پوستی پریک، وجود حساسیت و نوع ماده محرک را مشخص می‌کند.

درمان آلرژی تنفسی در نوزادان

1. دوری از ماده آلرژی‌زا: اولین و موثرترین راه، دور کردن عامل حساسیت‌زا یا به نوعی کنترل محیط است. مثل دوری از حیوان یا گردگیری خانه و شستن منظم ملحفه‌ها.
2. دارو‌های ضدحساسیت یا آنتی هیستامین‌ها:

شربت ستیریزین در کودکان (Cetirizine): سیتریزین نوعی داروی آنتی‌هیستامین است که تاثیرگذاری و ایمنی آن در کودکان زیر دو سال تضمین نشده است. سیتریزین برای کودک 5-2 ساله، حداکثر 5 میلی‌گرم یک بار در روز مصرف می‌شود. در کودکان 6 تا 12 سال می‌توان تا روزی 10 میلی‌گرم هم استفاده کرد. ستیریزین به صورت قرص ستیریزین 10 و ستیریزین 5 و شربت در بازار موجود است.  شربت ستیریزین برای برطرف کردن آبریزش بینی در کودکان آلرژیک موثر است و نه در هر سرماخوردگی معمولی. به‌یاد داشته‌باشید که داروی ستیریزین موجب خواب‌آلودگی می‌شود.
شربت نئوتادین برای کودکان یا دس‌لوراتادین (Desloratadine): دارویی از دسته‌آنتی‌هیستامین‌ها که در سنین بالای 6 ماه قابل استفاده است. این‌دارو هم به صورت قرص نئوتادین 5 میلی‌گرمی و شربت در بازار موجود است و کمتر موجب خواب‌آلودگی می‌شود.

• 6 تا 12 ماه: 1 میلی‌گرم در روز
• 1تا 5 سال: 25/1 میلی‌گرم در روز
• 6 تا 12 سال: 5/2 میلی‌گرم در روز

سرماخوردگی نوزادان و آبریزش بینی

ویروس‌های بسیار زیادی وجود دارد که می‌توانند باعث سرماخوردگی و آبریزش بینی نوزاد به صورت ناگهانی بشوند. خوشبختانه بسیاری از سرماخوردگی‌ها باعث تقویت سیستم ایمنی کودک شما می‌شود. با این‌حال اولین سرماخوردگی نوزاد می‌تواند برای والدین ترسناک باشد. کودک در هر زمان از سال ممکن است سرما بخورد. در 2 سال اول ممکن است هشت تا ده بار در سال سرماخوردگی به سراغ کودک بیاید. اگر اطراف نوزاد شما کودکان بزرگتر زیاد هستند، احتمال سرماخوردگی او بیشتر می‌شود و درمان سرماخوردگی کودکان الزامی است.

علائم سرماخوردگی در نوزادان

آبریزش بینی نوزاد می‌تواند اولین سرنخ سرماخوردگی نوزاد شما باشد. ترشح بینی می‌تواند آبکی و شفاف باشد. اما به مرور زمان به رنگ زرد متمایل به سبز دربیاید. این یک فرایند طبیعی است و به معنی بدتر شدن سرماخوردگی نیست.

• بی‌حالی
• تب
• سرفه به خصوص هنگام شب
• عطسه
• کاهش اشتها، خوب شیر نخوردن
• دشواری در به خواب رفتن

اگر در ادامه علائم بالا کودک لزر، تهوع، استفراغ یا اسهال دارد، احتمالا ابتلا آنفولانزا مبتلا شده است.
علائم عفونت ریه یا ذات الریه علاوه بر علائم سرما خوردگی ساده لرز، پوست برافروخته، عرق کردن، تب بالا، درد و حساسیت شکم، بدتر شدن سرفه‌ها و تنفس تند یا تنگی نفس است. همچنین لب‌ها و سر انگشتان کودک به رنگ آبی یا کبود در بیاید که نشانه ناکافی بودن اکسیژن خون اوست.

درمان سرماخوردگی در نوزادان

اگرچه سرماخوردگی و علائم آن به‌تدریج بهبود می‌یابند. اما در صورت گرفتگی بینی نوزاد و شیرنخوردن در سن کمتر از 3-2 ماهگی به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر کودک زیر 6-3 ماه شما تب بالای 39 درجه دارد حتما با پزشک در تماس باشید. در هر سنی اگر تب بیشتر از 5 روز طول کشید، به پزشک مراجعه کنید.

1. مصرف مایعات کافی: اگر کودک شما غذا می‌خورد، مصرف غذاهای مایع مثل سوپ و حریره را بیشتر کنید. اما اگر فقط شیر می‌خورد، باید تعداد دفعات شیردهی را افزایش دهید.
2. قطره سدیم کلراید 9/0 درصد (دکوسالین): می‌توانید این قطره را از داروخانه بدون نسخه پزشک تهیه کنید. چند قطره به داخل هر حفره بینی بریزید و بعد از یک سرنگ بدون سرسوزن یا پوآر برای خالی کردن ترشحات بینی استفاده کنید. هر وقت که احساس نیاز کردید، ریختن قطره را تکرار کنید. می‌توانید قبل از هر وعده غذایی، این‌کار را تکرار کنید تا غذا خوردن کودک راحت شود.
3. مرطوب کردن هوا: هوا را با استفاده از دستگاه بخور سرد مرطوب کنید.

عفونت سینوس‌ها یا عفونت لوزه سوم کودک (آدنوئید)

گاهی تجمع موکوس و خلط تولید‌شده در سینوس‌ها و عدم تخلیه آن‌ها در بینی موجب سینوزیت و آبریزش بینی نوزاد می‌شود. لوزه‌های سوم یا آدنوئید کودک هم ممکن است دچار عفونت و تورم شود که با همین علائم همراه خواهد بود. این دو مورد در نوزادان بسیاری با پولیپ‌های بینی همراه هستد. برای درمان این‌عفونت‌ها کودک به تجویز آنتی‌بیوتیک توسط پزشک و در صورت مزمن شدن به جراحی لوزه (آدنکتومی) یا تخلیه عفونت سینوس‌ها نیاز خواهد داشت.

آترزی کوان در نوزادان و آبریزش بینی

آترزی کوان یکی از نقائص بدو تولد در نوزادان است. در این بیماری حفره بینی از درون بسته است. درجات سوراخ نشدن حفره داخلی بینی متفاوت است. در بعضی نوزادان هر دو حفره بینی از داخل بسته هستند. از آنجاکه نوزاد کاملا از بینی نفس می‌کشد، در همان لحظات اول در اتاق زایمان مشکلات تنفسی خود را نشان می‌دهد. اما انواعی از آترزی کوان به شکل بسته بودن یک طرفه بینی هستند و ممکن است در سنین کودکی خودش را نشان ندهد. علائم آترزی یک طرفه کوان به این‌صورت است که از یک حفره بینی به طور مداوم ترشحات و چرک خارج می‌شود. باید با معاینه پزشک و تصویر برداری مناسب تشخیص داده شود. درمان این‌اختلال در اکثر موارد جراحی است.

جسم خارجی در بینی نوزادان و آبریزش بینی

انسداد راه هوایی به دنبال وارد کردن جسم خارجی به بینی، خود را با سرفه و تنگی‌نفس ناگهانی نشان می‌دهد. اما گاهی جسم خارجی راه هوایی را کامل مسدود نمی‌کند و از بینی جلوتر نمی‌رود. جسم خارجی گیرکرده در بینی بعد از مدتی می‌تواند به صورت خروج ترشحات چرکی یا آبکی از یکی از حفره‌های بینی ظاهر شود. پزشک با معاینه بینی و درصورت لزوم تصویربرداری وجود جسم خارجی را تشخیص داده و آن را با دستگاه مخصوص خارج می‌کند. این اتفاق معمولا در سنین

سایر بیماری‌های مرتبط با آبریزش بینی نوزاد

• تب کودکان برای دندان و آبریزش بینی همراه با آن شایع است و جای نگرانی ندارد.
• گرفتگی بینی نوزاد و رفلاکس از جمله رفلاکس پنهان نوزاد می‌توانند هم‌زمانی داشته باشند. زیرا رفلاکس به دلیل خاصیت اسیدی مواد برگشته از معده،حلق و بینی را تحریک به ترشح می‌کند. التهاب این نواحی می‌تواند موجب گرفتگی و آبریزش بینی نوزاد شود.
• اگر کودک شما مرتب سرما می‌خورد (بیشتر از 5-4 بار در سال) یا یک حفره بینی‌اش دائم گرفته و به آبریزش بینی نوزاد دچار است به وجود پولیپ بینی شک می‌کنیم.

مطب ایده آل دکتر مهدی افشاری، متخصص کودکان چگونه مطبی است؟

برای دیدن توضیحات بیشتر بر روی عکس زیر کلیک کنید تا به صفحه مطب ایده آل منتقل شوید.

دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی
از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب  عبارتند از:  معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان
خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و  مشاوره آنلاین
آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف
شماره تماس:021-66602506