لطفا سلب مسئولیت در انتهای این صفحه را بخوانید.
گلو درد یا فارنژیت احساس سوزش، تورم و خراش در پشت گلو است که در اکثر مواقع مانع از راحت صحبت کردن یا قورت دادن می‌شود. شایع‌ترین علت چرک گلو ناشی از عفونت ویروسی همچون آنفولانزا یا سرماخوردگی خواهد بود.
اکثر افراد گلو درد را جدی نمی‌گیرند و سعی می‌کنند با درمان‌های خانگی آن را برطرف کنند. اگر درد گلوی شما ناشی از عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا باشد، مانع از قورت دادن راحت و صحبت کردن می‌شود. همچنین می‌تواند تنفس را دشوار کند.
برای درمان سوزش گلو ابتدا باید از شدت و علت آن مطلع شوید. در این صورت ممکن است راه‌کارهای خانگی کارساز باشد، اما در اکثر مواقع درمان گلو درد شدید به معاینه و تجویز دارو توسط پزشک نیاز دارد. همراه ما باشید تا در این مقاله شما را با علت، علائم و راههای درمان عفونت گلو آشنا کنیم.
گلو درد چیست؟
گلو درد نوعی احساس دردناک و خراش‌دار در پشت حلق است که می‌تواند بر اثر عوامل ویروسی یا باکتریایی ایجاد شود. در برخی افراد علائم سوزش گلو پس از چند روز از بین می‌رود. اما ادامه‌دار بودن آن بعد از یک هفته یا بدتر شدن چرک گلو نیازمند معاینه دقیق پزشک متخصص گوش، حلق و بینی است.
افراد زیادی این مشکل را با خشکی فراوان آن ناحیه و در اصطلاح آتش گرفتن برابر می‌دانند. از همین‌رو ممکن است شما نتوانید راحت صحبت کنید یا چیزی قورت دهید. در برخی مواقع که عفونت گلو بسیار شدید باشد درد در گوش یا پایین گردن هم احساس خواهد شد.
انواع گلو درد
بر اساس محل عفونت می توان درد گلو را به سه نوع تقسیم کرد:
- فارنژیت: دقیقا در ناحیه پشت دهان به وجود می آید.
- تونسیلیت: با ورم و قرمز شدن لوزه ها مشخص می‌شود.
- لارنژیت: با ورم و قرمز شدن حنجره همراه است.
علائم گلو درد
اصلی‌ترین نشانه این بیماری احساس درد در ناحیه گلو است. اما می‌توان آن را با علائمی دیگری هم شناخت که عبارتند از:
- تب
- خارش گلو
- سوزش گلو
- سردرد
- خشکی گلو
- خلط پشت گلو
- ناراحتی معده
- تورم غدد لنفاوی
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- سرفه
- خستگی
- گرفتگی صدا
- کم شدن اشتها
- مشکل در قورت دادن
گلو درد گاهی با لکه‌های سفید یا چرک روی لوزه‌ها همراه می‌شود. این لکه‌های سفید معمولا در گلودردهای میکروبی شایع است.
انواع گلو درد
بر اساس محل عفونت می توان درد گلو را به سه نوع تقسیم کرد:
- فارنژیت: دقیقا در ناحیه پشت دهان به وجود می آید.
- تونسیلیت: با ورم و قرمز شدن لوزه ها مشخص می‌شود.
- لارنژیت: با ورم و قرمز شدن حنجره همراه است.
علائم گلو درد
اصلی‌ترین نشانه این بیماری احساس درد در ناحیه گلو است. اما می‌توان آن را با علائمی دیگری هم شناخت که عبارتند از:
- تب
- خارش گلو
- سوزش گلو
- سردرد
- خشکی گلو
- خلط پشت گلو
- ناراحتی معده
- تورم غدد لنفاوی
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- سرفه
- خستگی
- گرفتگی صدا
- کم شدن اشتها
- مشکل در قورت دادن
گلو درد گاهی با لکه‌های سفید یا چرک روی لوزه‌ها همراه می‌شود. این لکه‌های سفید معمولا در گلودردهای میکروبی شایع است.
3. آلرژی
هنگامی که سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل حساسیت‌زا مانند گرده گل، پوشش گیاهی و موی حیوانات خانگی واکنش نشان می‌دهد، با آزاد کردن مواد شیمیایی باعث ایجاد علائمی مانند احتقان بینی، آبریزش چشم، عطسه و سوزش گلو می‌شود.
مخاط بیش از حد در بینی می‌تواند به بخش پایین گلو وارد شود. به این پدیده اختلال آبریزش از پشت بینی می‌گویند که باعث تحریک و سوزش گلو خواهد شد.
4. مواد تحریک کننده در گلو درد
فشار آوردن به گلو با فریاد و آواز خواندن بلند موجب سوزش و خارش آن می‌شود. از همین‌رو بسیاری معلمان و مربیان بدنسازی سوزش گلو را تجربه خواهند کرد. همچنین بسیاری از مواد شیمیایی موجود در محیط گلو را تحریک می‌کنند. برخی از این موارد تحریک کننده عبارتند از:
- سیگار و سایر دودهای دخانیات
- آلودگی هوا
- محصولات بهداشتی و سایر مواد شیمیایی
- نوشیدن مایعات داغ
- غذاهای تند
5. ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD)
ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD) به حالتی گفته می‌شود که در آن اسید معده به داخل مری (راه انتقال مواد غذایی از دهان به معده) برگشت می‌کند. این اسید، مری و گلو را می‌سوزاند که در این مواقع فرد علائمی مانند سوزش سر دل و رفلاکس اسید (حالت تهوع) تجربه خواهد کرد.
6. التهاب لوزه‌ها
به توده کوچک و نرم پشت گلو، لوزه می‌گویند. این لوزه‌ها باعث به دام افتادن میکروب‌هایی می‌شوند که قصد بیمار کردن شما را از راه گلو دارند. در صورت عفونی شدن و التهاب لوزه این توده‌های کوچک دچار ورم خواهند شد. باکتری و ویروس عامل اصلی التهاب لوزه بوده که فرد آن را با عفونت گلو احساس می‌کند.
7. تنفس دهانی
نفس کشیدن از راه دهان به‌جای بینی هنگام خواب یکی‌دیگر از مواردی است که موجب گلو درد می‌شود. این مشکل اغلب با خشکی آن ناحیه همراه است که پس از نوشیدن مایعات گرم بهبود می‌یابد.
سایر مواردی که علت سوزش گلو هستند اما میزان شایع بودن آن‌ها کمتر است:
- تومور گلو، حنجره یا زبان
- عفونت HIV
- اپی‌گلوتیت (عفونت نادر گلو که تنفس را دشوار می‌کند)
تشخیص گلودرد
پزشک با معاینه فیزیکی در ناحیه گردن، گوش و گلو از شما در مورد علائم و سابقه بیماری سوال میپرسد. در اغلب موارد با چراغ قوه مخصوص درون گلو به جهت بررسی ورم، قرمزی یا سفیدی مشاهده خواهد شد. در مواردی که چرک گلو شدید باشد، پزشک عمومی فرد را به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می‌دهد. پزشک متخصص برای تشخیص علت سوزش گلو و درد شدید آن از طریق روش‌های زیر اقدام خواهد کرد:
- گرفتن سواب: در صورت مشکوک بودن به گلودرد باکتریایی برای تایید عفونت استرپتوکوکی مخاط موجود در پشت حلق با اپلیکاتور و پنبه مخصوص برداشته می‌شود.
- تست EBV: آزمایش تشخیص شایع‌ترین ویروس تبخال انسانی که با گلودرد همراه است و پزشک در صورت مشکوک بودن به آن درخواست می‌کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر گلو درد شما پس از 5 تا 10 روز با روش‌های درمان خانگی بهبود پیدا نکرد، حتما برای استفاده از داروهای پزشکی به متخصص مراجعه کنید. علائم زیر جدی هستند و در صورت مشاهده باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند:
- گلودرد شدید
- بلع مشکل
- تنفس دردناک
- درد هنگام باز کردن دهان
- درد مفاصل
- تب بالاتر از 101 درجه فارنهایت (38 درجه سانتی‌گراد)
- درد یا خشکی گردن
- درد گوش
- وجود خون در بزاق یا خلط گلو
- درد ادامه‌دار بیش از یک هفته
- راش
- گرفتگی ادامه دار صدا بیش از 2 هفته
- ورم در صورت یا گردن
- بروز توده در گردن
درمان گلو درد شدید
عفونت گلو را می‌توان با روش‌های مختلفی درمان کرد. پزشک برای انتخاب بهترین راه‌کار ابتدا باید علت آن را تشخیص دهد. روش‌های درمان عفونت گلو شامل موارد زیر هستند:
درمان خانگی گلو درد
در اکثر مواقع درمان عفونت گلو با راه‌کارهای خانگی امکان‌پذیر است. در این مواقع درمان گلودرد ویروسی پس از یک یا دو هفته بهبود می‌باید. تنها باید برای مدتی استراحت کافی داشته باشید تا به سیستم ایمنی بدنتان فرصتی برای مقابله با عفونت بدهید. روش‌های تسکین دهنده گلودرد عبارتند از:
- غرغره آب نمک (مخلوط آب گرم و نیم تا 1 قاشق چای خوری نمک)
- نوشیدن مایعات گرم مانند چای داغ با عسل، آب گرم با لیمو و خوردن سوپ ولرم
- نوشیدن چای‌های گیاهی تسکین‌دهنده درد گلو
- خوردن یک تکه آب نبات یا شکلات سخت به آرامی (موجب ترشح بزاق و تر شدن گلو می‌شود)
- استفاده از دستگاه بخور برای افزایش رطوبت هوا
- کمتر صحبت کردن و استراحت دادن به گلو
راه‌کارهای دارویی برای درمان سوزش گلو
- اسپری گلو درد حاوی مواد ضد عفونی کننده مانند فنل یا مواد خنک کننده مانند منتول یا اکالیپتوس
- قرص سرفه
- شربت سرفه
- برخی گیاهان دارویی مانند نارون لغزنده، ریشه مارشمالو و ریشه شیرین بیان
درمان گلو درد شدید و آنتی‌بیوتیک‌ها
توجه کنید که آنتی‌بیوتیک‌ها فقط عفونت‌های ناشی از باکتری را درمان می‌کنند و داروی مناسبی برای درمان گلودرد ویروسی نیستند. برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر گلو دردهای میکروبی مانند ذات‌الریه، برونشیت و تب روماتیسمی حتما باید از آنتی‌بیوتیک استفاده کنید. آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند درد گلو را تقریباً در یک روز و خطر تب روماتیسمی را در بیش از دو سوم موارد کاهش دهند.
پزشکان گوش، حلق و بینی معمولاً آنتی‌بیوتیک‌ها را برای یک دوره حدودا 10 روزه تجویز می‌کنند. یادتان باشد حتی در صورت بهبودی نسبی باید تمام داروها را مصرف کنید. متوقف کردن مصرف آنتی‌بیوتیک می‌تواند منجر به فعال ماندن برخی باکتری‌ها و ابتلای مجدد شود.
پی نوشت:
این اطلاعات عمومی خلاصه محدودی از اطلاعات تشخیص، درمان و/یا دارو است. این به معنای جامع نیست و باید به عنوان ابزاری برای کمک به کاربر در درک و/یا ارزیابی گزینه های تشخیصی و درمانی بالقوه استفاده شود. این شامل تمام اطلاعات در مورد شرایط، درمان ها، داروها، عوارض جانبی، یا خطراتی که ممکن است برای یک بیمار خاص اعمال شود، نمی شود. آنچه مد نظر و مطلوب است،آن است که توصیه پزشکی یا جایگزینی برای توصیه های پزشکی، تشخیص یا درمان باید بر اساس معاینه پزشک و ارزیابی شرایط خاص و منحصر به فرد بیمار باشد. بیماران باید برای اطلاعات کامل در مورد سلامتی، سؤالات پزشکی و گزینه های درمانی، از جمله خطرات یا مزایای استفاده از داروها، با پزشک صحبت کنند. این اطلاعات هیچ درمان یا دارویی را به عنوان ایمن، موثر یا تایید شده برای درمان یک بیمار خاص تایید نمی کند. اینجانب دکتر مهدی افشاری هرگونه ضمانت یا مسئولیت مربوط به این اطلاعات یا استفاده از آن را از خود سلب می کنم.
دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی
از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب عبارتند از: معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان
خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و مشاوره آنلاین
آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف
شماره تماس:021-66602506
