آبله مرغان در کودکان و نوزادان،علایم و راههای درمان آن

آبله مرغان نوعی بیماری عفونی شدید است که عامل ابتلا به آن گروهی از ویروس‌های هرپس به نام ویروس واریسلا زوستر است. آبله مرغان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی دوران کودکی است. این بیماری معمولاً خفیف است، هر چند ممکن است عوارض جدی به دنبال داشته باشد. ابله مرغان حساسیت پوستی (راش) مشخصی ایجاد می‌کند که با خارش شدید، تاول و علائمی مانند علائم آنفولانزای خفیف همراه است. آبله مرغان بیماری جدی برای کودکان دارای سیستم ایمنی ضعیف محسوب می‌شود و گاهی حتی کودکان سالم را نیز با عوارض خطرناکی روبرو می‌کند. بنابراین به محض مواجهه با علائم این بیماری باید به پزشک مراجعه نمود.

علل

عامل بیماری آبله مرغان ویروس وارسیلا زوستر است که به راحتی از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد. زمانی که کودک در معرض آبله مرغان قرار می‌گیرد، به طور متوسط 14 تا 16 روز طول می‌کشد تا دانه‌های چرکی آبله مشخص شود، البته بازه زمانی کلی بروز این دانه‌ها 10 تا 21 روز است.

علائم

آبله مرغان غالباً با علائم زیر شروع می‌شود:

• تب
• سر درد
• آب ریزش بینی
• سرفه
• بی‌اشتهایی
• ضعف و خستگی

حساسیت پوستی (راش) قرمز رنگ پس از یک تا دو روز معمولاً از صورت و پوست سر شروع می‌شود، در قفسه سینه، پشت بدن و شکم پخش می‌شود و در نهایت به بازوها و پاها نیز می‌رسد. راش در داخل گوش‌ها، روی پلک‌ها، داخل بینی و دهان و حتی اطراف ناحیه تناسلی نیز مشاهده می‌شود. راش ظرف سه تا چهار روز آینده به طور دائم پخش می‌شود و معمولاً با خارش شدید همراه است.

تاول چند ساعت پس از درآمدن هر دانه ایجاد می‌شود. تاول‌های آبله مرغان پر از مایعی زرد رنگ است که پس از گذشت حدود یک روز کدر می‌شود. تاول‌ها مایع حاوی ویروس زوستر را آزاد می‌کنند، سپس پوسته پوسته می‌شوند و ظرف یک تا دو هفته می‌ریزند. مراحل التیام یافتن دانه‌های آبله مرغان متفاوت است و بعضی دانه‌ها سریع‌تر از بین می‌روند. بنابراین در هر زمان از بیماری راش‌های پوستی در مراحل متفاوت وجود دارد. تعداد دانه‌های آبله مرغان در موارد خفیف بیماری 50 عدد است، حال آن که برخی کودکان باید خارش بیش از صدها دانه را تحمل کنند.

عوارض

زرد زخم (به ویژه در صورت خاراندندانه‌ها)،هپاتیت، پنومونی(ذاتالریه)، آنسفالی، مننژیت، سندرم ری و عفونت‌های استرپتوکوکی تهاجمی شدید از عوارض آبله مرغان به شمار می‌آید. اگر نوزاد دانه‌های آبله را به شدت بخاراند، جای آبله روی بدن باقی می‌ماند. بنابراین اجازه ندهید که کودک خود را با خاراندن آرام کند. اگر پس از برطرف شدن عفونت متوجه باقی ماندن جای زخم شدید، روی آن کره کاکائو یا روغن ویتامین E بمالید. به هیچ وجه از روغن نارگیل استفاده نکنید، چون این ماده معمولاً جای زخم را تیره می‌کند. جای آبله عموماً به مرور محو می‌شود.

تشخیص

اگر شکی درباره ابتلا کودک به آبله مرغان وجود داشته باشد، متخصص اطفال تاول را با ملایمت خراش می‌دهد تا مایع داخل آن خارج شود. نمونه‌ای از مایع خارج شده برای بررسی وجود ویروس وارسیلا زوستر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

درمان آبله مرغان در کودکان

روش‌های درمان آبله مرغان در کودکان عبارت است از:

• ازآنجایی که عامل بیماری آبله مرغان نوعی ویروس است، پزشکان غالباً یک دوره درمان با داروی ضدویروس را تجویز می‌کنند.
• آبله مرغان با خارش شدید همراه است و کودک مدام می‌خواهد خود را بخاراند یا دانه‌های را دستکاری کند. در این صورت باکتری‌ها تاول‌ها را عفونی می‌کنند. در چنین شرایطی متخصص اطفال یک دوره آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.

چطور از کودک مبتلا به آبله مرغان مراقبت کنید؟

آبله مرغان به ویژه به دلیل خارش بیماری بسیار ناراحت کننده‌ای برای کودکان است. با رعایت توصیه‌های زیر بهتر می‌توانید از کودک بیمار تا درمان آبله مرغان مراقبت کنید و او را قدری تسکین دهید:

• برای بهتر شدن حال کودک می‌توانید هر سه تا چهار ساعت یک بار از کمپرس استفاده کنید.
• حمام با آب ولرم را فراموش نکنید. حمام کردن باعث پخش شدن راش نمی‌شود.
• به هیچ وجه حوله را روی بدن نکشید؛ بدن را با ضربات آرام حوله خشک کنید.
• لوسیون کالامین خارش بدن را تسکین می‌دهد، اما نباید آن را روی صورت بزنید.
• اگر آبله مرغان دهان را نیز درگیر کرده است، فقط آب سرد و غذاهای نرم و بدون ادویه به کودک بدهید.
• از دادن خوراکی‌های اسیدی به کودک خودداری کنید.
• اگر دهان فرزندتان تاول زده است، پس از مشورت با پزشک به او مسکن بدهید.
• متخصص اطفال دارو برای تسکین نسبی خارش تجویز می‌کند.
• دست و پای کودک را با دستکش یک انگشتی بپوشانید تا نتواند خود را بخاراند.
• از کودک بخواهید که دست‌ها را مرتب بشوید، خودتان نیز شستشوی دست‌ها را فراموش نکنید.
• ناخن‌های کودک را مرتب کوتاه کنید.

پیشگیری

واکسن آبله مرغان در سن نه ماهگی تزریق می‌شود. اکثر افراد پس از واکسیناسیون در برابر بیماری ایمن می‌شوند و دچار آبله مرغان نمی‌شوند؛ اگر هم به این بیماری مبتلا شوند شدت بیماری خفیف خواهد بود.

پرسش‌های متداول

آیا نوزادان نیز دچار آبله مرغان می‌شوند؟

ممکن است نوزادان نیز دچار آبله مرغان بشوند. چون اکثر نوزادان در دوران بارداری و قرار داشتن در رحم مادر پادتن این ویروس را از مادر دریافت می‌کنند، بعید است که نوزاد زیر یک سال به آبله مرغان مبتلا بشود. در هر حال اگر نوزاد زیر یک سال دچار آبله مرغان بشود، بیماری خفیف خواهد بود.

آیا آبله مرغان کودکان مسری است؟

آبله مرغان از تقریباً دو روز قبل از بروز حساسیت پوستی و تا زمان پوسته‌ریزی مسری است. ویروس آبله مرغان به راحتی به روش‌های زیر منتقل می‌شود:

• اگر فرد مبتلا پس از دست زدن به تاول فرد دیگری را لمس کند.
• اگر بیمار سرفه یا عطسه کند و با همان دستی که جلوی دهان گرفته فرد دیگر را لمس کند.
• پس از عطسه یا سرفه بیمار ویروس زوستر در هوا نیز آزاد می‌شود و افرادی که از این هوا تنفس می‌کنند، نیز ممکن است مبتلا شوند.
• مایع خارج شده از تاول در تماس مستقیم با دیگری موجب انتقال بیماری می‌شود.

از آنجایی که آبله مرغان بسیار مسری است، توصیه می‌شود که کودک مبتلا به آبله مدرسه نرود و نزدیک خواهران و برادران خود نیز نباشد، به ویژه اگر کودکان سالم هنوز واکسن آبله مرغان نزده‌اند.

آیا کودک مبتلا به آبله مرغان باید در خانه بماند؟

کودک دچار آبله مرغان نباید در زمان عفونی بودن بیماری به مدرسه، مهد کودک یا مکان‌های عمومی برود. پس از پوسته‌ریزی تمام دانه‌ها دوره عفونی بودن بیماری تمام می‌شود. کودک می‌تواند پس از پوسته‌ریزی و خشک شدن تمام دانه‌ها، پس از حدود 5 تا 7 روز، به مدرسه بازگردد.

مدت زمان بیماری آبله مرغان چقدر است؟

یک هفته پس از شروع راش حال اکثر کودکان خوب می‌شود، تمام دانه‌ها پوسته پوسته می‌شود و کودک می‌تواند بدون خطر سرایت بیماری به مدرسه بازگردد و فعالیت‌های معمول خود را انجام دهد. البته دانه‌ها تا چند روز یا چند هفته همچنان مشخص است، اما اکثر دانه‌ها زخم نمی‌شوند، مگر آن که باکتری پس از خاراندن وارد بدن شود. پس از ابتلا به آبله مرغان عفونت ویروسی معمولاً تا پایان عمر ماندگار خواهد بود و سیستم ایمنی مانع از حمله ویروسی مجدد می‌شود. از هر ده بزرگسال یک تن در صورت حمله مجدد ویروس در یک دوران پرفشار و تنش‌زا دچار زونا می‌شود.

مطب ایده آل دکتر مهدی افشاری، متخصص کودکان چگونه مطبی است؟

برای دیدن توضیحات بیشتر بر روی عکس زیر کلیک کنید تا به صفحه مطب ایده آل منتقل شوید.

دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی

از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب  عبارتند از:  معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان

خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و  مشاوره آنلاین

آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف

شماره تماس:021-66602506