اگر در حال بازگشت به سر کار هستید، به کلاس ورزش می‌روید یا خیلی ساده می‌خواهید کمی بخوابید و همسرتان به نوزاد شیر بدهد می‌توانید شیر مادر را دوشیده و آن را ذخیره کنید تا هنگامی که حضور نداشته باشید، فرزندتان شیر مادر داشته باشد. ذخیره کردن شیر مادر اگر به مدتی مناسب انجام شود، باعث می‌شود شیر فواید خود را حفظ کرده و همچنین فرزندتان مجبور به خوردن شیر خشک نشود. بهداشت خوب و اطمینان از ایمن و سالم بودن شیر ذخیره‌شده برای حفظ سلامتی نوزاد و مراقبت از او بسیار ضروری است. به همین دلیل، والدین لازم است از ماندگاری شیر مادر در یخچال آگاه بوده و بدانند مدت نگهداری شیر مادر در یخچال چقدر است.
بهترین روش برای ذخیره شیر مادر چیست؟
با توجه به مزایای تغذیه با شیرمادر و خواص درمانی آن، شیر مادر برای کودک، بسیار بهتر از شیر خشک است و در این میان، شیر مادری که تازه باشد از شیر مادر ذخیره‌شده در یخچال بهتر است. همچنین، شیر مادری که در یخچال نگهداری شده، از شیر مادری که در فریزر ذخیره‌شده نیز بهتر است. به همین دلیل لازم است بدانید که شیری که تازه دوشیده شده است بهترین نوع شیر مادر است.
شیر مادر تازه، خواص ضد باکتری داشته و آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و چربی‌های بیشتری از شیر مادری دارد که در یخچال یا فریزر نگهداری شده است. با این وجود، برخی از مادران با توجه به مشغله‌های خود نیاز دارند که گاهی اوقات، با توجه به ماندگاری شیر مادر در یخچال، شیر خود را در یخچال یا فریزر ذخیره کرده و نتوانند به فرزند خود شیر تازه بدهند.
چه مدت می‌توان شیر مادر را ذخیره کرد؟
اگر شیر خود را به صورت تمیز و با رعایت اصول ایمنی، دوشیده باشید، بسته به اینکه چه زمانی می‌خواهید از آن استفاده کنید می‌توانید آن را در دمای اتاق، یخچال یا فریزر نگهداری کنید. در ادامه دستورالعمل ذخیره کردن شیر مادر مطرح شده است.
- ماندگاری شیر مادر در دمای اتاق (16 تا 25 درجه سانتی‌گراد): بهترین زمان ماندگاری، تا 4 ساعت است و در شرایط پاکیزه، حداکثر 6 ساعت می‌توانید آن را نگه دارید.
- ماندگاری شیر مادر در یخچال (4 درجه سانتی‌گراد یا سردتر از آن): بهترین زمان ماندگاری، تا 3 روز است و در شرایط پاکیزه، حداکثر تا 5 روز می‌توانید آن را نگه دارید.
- ماندگاری شیر مادر در فریزر: (18- درجه سانتی‌گراد یا سردتر از آن): بهترین زمان ماندگاری، تا 6 ماه است و در شرایط پاکیزه، حداکثر تا 9 ماه می‌توانید آن را نگه دارید.
- ماندگاری شیر مادر یخ‌زده‌ای که در یخچال، یخ آن باز شده است: بهترین زمان ماندگاری، حداکثر تا 2 ساعت در دمای اتاق و حداکثر تا 24 ساعت در یخچال است. همچنین به یاد داشته باشید که به هیچ عنوان آن را دوباره در فریزر نگذارید.
چگونه از شیر مادر دوشیده شده استفاده کنید؟
شیر مادر به لایه‌های متمایزی تقسیم می‌شود به طوری که چربی (خامه) در بالا قرار می‌گیرد. هنگامی که می‌خواهید شیر مادر دوشیده شده را به فرزندتان بدهید بطری را به آرامی بچرخانید تا لایه‌ها با یکدیگر مخلوط شوند. همچنین توجه داشته باشید که تکان دادن شدید بطری، می‌تواند به برخی از عناصر غذایی و محافظتی شیر آسیب برساند.
در ارتباط با اصول و روش صحیح شیر دادن به نوزاد لازم است بدانید هنگامی که نوزاد شما از یک فنجان یا بطری، شیر می‌خورد، باکتری‌های موجود در دهان او به طور طبیعی می‌توانند وارد شیر شوند. به همین دلیل، بهتر است هر باقی‌مانده‌ای از شیر را دور بریزید. برای جلوگیری از هدر رفتن شیر توصیه می‌شود با توجه به ماندگاری شیر مادر در یخچال، آن را به مقدار کم ذخیره کنید و فقط در حدی که نیاز است برای مصرف نوزاد شیر بدوشید.
نحوه ذخیره شیر مادر در یخچال چگونه است؟
برای ذخیره ایمن شیر مادر دوشیده شده در یخچال و ماندگاری شیر مادر در یخچال، از دستورالعملی که در ادامه مطرح شده است استفاده کنید.
- بعد از دوشیدن شیر مادر، آن را در اسرع وقت در یخچال بگذارید.
- شیر خود را در ظرف نگهداری شیر مادر از جمله بطری‌های تمیز شیر یا کیسه‌های ذخیره‌سازی ساخته شده از مواد فاقد BPA ذخیره کنید. BPA یک ماده شیمیایی است که قبلاً به طور گسترده در ظروف و روکش‌های پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گرفت و در حال حاضر بسیاری از تولیدکنندگان به دلیل اثرات طولانی‌مدت نامشخص این ماده، از آن دیگر استفاده نمی‌کنند.
- بعدا به شیر مادری که در یخچال قرار دهید شیری که دمای آن در حد دمای بدن است اضافه نکنید.
- شیر مادر را در سردترین قسمت یخچال یعنی در قسمت عقب و بالای محفظه سبزیجات ذخیره کنید و آن را در درب یخچال و فریزر که دمای آن ثابت نیست قرار ندهید.
نحوه ذخیره شیر مادر در فریزر چگونه است؟
هنگام یخ‌زدایی از شیر مادر مراقب باشید که موارد ایمنی را رعایت کرده‌اید. که در ادامه به این موارد پرداخته شده است.
- برای یخ‌زدایی از شیر مادر، کیسه نگهداری شیر مادر در فریزر را در زیر آب گرم (با دمای حداکثر 37 درجه سانتی‌گراد) بگیرید و آن را برای یخ‌زدایی در دمای اتاق رها نکنید.
- بعد از یخ‌زدایی، شیر مادر حداکثر می‌تواند تا دو ساعت در دمای اتاق بماند و ماندگاری شیر مادر در یخچال پس از یخ‌زدایی، حداکثر تا 24 ساعت است.
- شیر مادر را برای یخ‌زدایی در ماکروویو یا آب جوش گرم نکنید. این کار باعث می‌شود خصوصیات غذایی و محافظتی شیر آسیب رسانده یا باعث داغ شدن آن و سوختن فرزندتان شود.
چرا شیر مادری که ذخیره کرده‌ام بوی عجیبی می‌دهد؟
ممکن است متوجه شوید که شیر مادری که در یخچال قرار داده‌اید گاهی اوقات بوی متفاوتی دارد. دلیل این امر آن است که آنزیمی به نام لیپاز، چربی‌های شیر را تجزیه کرده و اسیدهای چرب را آزاد می‌کند زیرا این فرایند به جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر کمک می‌کند. همچنین لازم است بدانید داروهای مجاز و غیر مجاز در دوران شیردهی کدامند.
برخی از مادران گزارش می‌دهند که شیر ذخیره‌شده آن‌ها دارای بوی صابونی یا تند است اما اگر تمام دستورالعمل‌های مربوط به ذخیره‌سازی ایمن و ماندگاری شیر مادر در یخچال را رعایت کرده باشید، این مسئله از علائم خراب شدن شیر مادر نبوده و استفاده از شیر مادر مشکلی پیش نخواهد آورد.
در نهایت، برخی مادران می‌پرسند: شیر مادر باید چه رنگی باشد؟ به یاد داشته باشید رنگ شیر، با توجه به رژیم غذایی مادر می‌تواند متفاوت باشد. همچنین همان‌طور که مطرح شد شیر مادری که یخ آن باز شده است از بو و قوام متفاوتی نسبت به شیر تازه دوشیده شده برخوردار است اما به یاد داشته باشید که اگر دستورالعمل‌ها را درست رعایت کرده باشید و از غذاها و خوراکی‌های ممنوعه در دوران شیردهی استفاده نکرده باشید، تغذیه فرزندتان از این راه ایمن بوده و مشکلی به وجود نمی‌آید.
از سوی دیگر، اگر فرزند شما از خوردن شیر مادری که در یخچال یا فریزر نگهداری شده است امتناع می‌کند، بهتر است مدت نگهداری شیر مادر در یخچال را کوتاه‌تر کنید. ممکن است این روش باعث شود فرزندتان از شیر مادر نگهداری شده در یخچال، تغذیه کند.
دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی
از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب عبارتند از: معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان
خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و مشاوره آنلاین
آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف
شماره تماس:021-66602506
