سکسکه یک حالت شایع، ناشی از انقباض ناگهانی و نامنظم (اسپاسم) دیافراگم است (عضله‌ای بزرگ که در تنفس ما نقش دارد و در زیر ریه‌ها و بالای معده واقع شده است). این انقباضات باعث می‌شود هوا به داخل نای مکیده شود و به دنبال آن، بسته شدن ناگهانی تارهای صوتی، باعث تولید صدایی خاص می‌شود.
سکسکه نوزادان کاملاً بی‌ضرر است و تنها نشانه‌ای از رشد و تکامل کودک تلقی می‌شود. سکسکه معمولاً باعث آزار و ناراحتی زیاد کودک نمی‌شود، بنابراین جای نگرانی در خصوص آن وجود ندارد. در اکثر موارد سکسکه یک دقیقه یا کمتر از آن طول خواهد کشید اما در برخی موارد ممکن است تا یک ساعت هم طول بکشد. در هر دو صورت، جای نگرانی خاصی وجود ندارد. درواقع، برای برخی از نوزادان سکسکه می‌تواند بسیار سرگرم‌کننده و جالب باشد. سکسکه واکنش انعکاسی طبیعی بدن است و والدین نباید در همه موارد نسبت به آن هراس داشته باشند. در اغلب موارد، هنگام شیردهی کودک توسط مادر و یا زمانی که کودک احساس هیجان می‌کند، سکسکه ایجاد می‌شود.
فهرست موضوعات
علل سکسکه در نوزادان و کودکان
رشد ناکافی دیافراگم
هنگامی که دیافراگم نازک کودک به‌طور ناگهانی و نامنظم منقبض شود، کودک شما دچار سکسکه خواهد شد. همان‌طور که نوزاد شما رشد می‌کند، دیافراگم او همراه ماهیچه‌های بین دنده‌ای و شکم، هماهنگی بیشتری پیدا کرده و قوی‌تر می‌شود، درنتیجه به‌تدریج شدت و تعداد دفعات سکسکه او کاهش می‌یابد.
تغذیه بیش‌ازحد
یکی از دلایل رایج سکسکه تغذیه بیش از حد کودک است. انبساط سریع معده یا پر شدن آن ممکن است عضله دیافراگم را در معرض اسپاسم قرار دهد و باعث سکسکه شود.
بلع هوا
اکثر نوزادان در هنگام تغذیه هوای زیادی را می‌بلعند، که می‌تواند همانند دلایل ذکرشده در بالا موجب سکسکه شود. همچنین وقوع سکسکه به موقعیتی که کودک در آن تغذیه می‌شود و سایر عوامل مانند اینکه آیا شما در بین تغذیه کودک، اجازه آروغ زدن به او می‌دهید یا نه بستگی خواهد داشت، آروغ زدن، به کودک کمک می‌کند تا هوای اضافی بلعیده‌شده را دفع کند.
افت دما
با افت ناگهانی دمای بدن، ممکن است کودک دچار سکسکه گردد. از آنجا که نوزادان توانایی کمتری در حفظ دمای بدن خود دارند، هرگونه تغییر قابل‌توجه در دمای محیط، می‌تواند به میزان زیادی بر دمای مرکزی بدن آن‌ها تأثیر بگذارد. بنابراین، توصیه می‌شود نوزادان را گرم و راحت نگه دارید.
ریفلاکس اسید
GERD (بیماری ریفلاکس معده)، که تحت عنوان بازگشت اسید معده به مری نیز شناخته می‌شود، می‌تواند از دلایل دیگر سکسکه نوزادان باشد. ریفلاکس اسید معده در نوزادان بسیار معمول است. درصورتی‌که در کودک شما همچنان ادامه یابد، باید به‌منظور درمان بهینه از مشاوره پزشکی کمک بگیرید.
رژیم غذایی مادر
سکسکه نوزاد اغلب تحت تأثیر رژیم غذایی مادران قرار می‌گیرد. هر چه مادر بنوشد و یا بخورد، می‌تواند توسط شیر مادر به نوزاد منتقل شود. اگر مادر قبل از تغذیه نوزاد، موادی نظیر: تخم‌مرغ، بادام‌زمینی، کافئین، گندم، مرکبات، شکلات و محصولات حاوی سویا مصرف کند، احتمال ابتلای نوزاد به سکسکه بیشتر است. برای جلوگیری از سکسکه نوزاد، بهتر است حداقل یک ساعت قبل از شیر دادن نوزاد از مصرف مواد غذایی محرک سکسکه اجتناب شود.
علائم
علائم شامل بروز سکسکه همراه صدا و انقباض محکم عضله دیافراگم است. به نظر می‌رسد اکثر نوزادان در هنگام سکسکه مشکلی نداشته باشند، مگر آنکه در هنگام دریافت وعده غذایی ایجاد شده باشد و آن‌ها میل به مصرف وعده غذایی داشته باشند.
تشخیص
سکسکه به‌راحتی قابل تشخیص است و نیاز به آزمایش خاصی ندارد، مگر آنکه به‌صورت غیرمعمول و طولانی باشد و یا همراه علائم دیگری باشد.
نحوه درمان سکسکه زیاد نوزاد
در نوزادان، سکسکه می‌تواند توسط روش‌های زیر به آسانی مدیریت شود:
- برای تغذیه نوزاد خود منحصراً از شیر مادر استفاده کنید، تغذیه نوزاد با شیر مادر از طریق ایجاد ارامش در عضله دیافراگم، می‌تواند سکسکه نوزاد را تسکین دهد.
- وادار کردن کودک به آروغ زدن: در هنگام تغذيه، آروغ زدن می‌تواند به دفع هوای واردشده به معده نوزاد کمک کند، همچنین این کار مشکلات گوارشی دیگر کودک از قبیل: مشكلات تغذیه‌ای، اسهال، نفخ و تجمع گاز را کاهش می‌دهد.
- طفل خود را صاف نگهدارید: نوزاد خود را بعد از غذا خوردن، باید در موقعیت قائم نگهدارید. اگرچه توصیه می‌شود که در هنگام تغذیه با شیر مادر موقعیت نوزاد خود را تغییر دهید، اما مشاهده می‌شود که صاف نگه‌داشتن کودک بعد از تغذیه، کمک می‌کند تا گاز اضافی به‌طور طبیعی به سمت بالا آمده و دفع شود.
- استفاده از پستانک: برای کودک خود وسیله فراهم کنید تا بتواند آن را بمکد. هنگامی که کودک مشغول مکیدن پستانک می‌شود، سکسکه او می‌تواند تسکین یابد.
چگونه می‌توان از سکسکه نوزاد پیشگیری کرد؟
صادقانه باید گفت که برای جلوگیری از سکسکه نوزادان چندان کار زیادی نمی‌توان انجام داد. بااین‌وجود، به‌واسطه برخی از راهکارهای تغذیه‌ای می‌توان در برخی مواقع از سکسکه پیشگیری نمود و احتمال بروز سکسکه را کاهش داد.
تغذیه کودک در تعداد دفعات بیشتر
مشکل سکسکه را می‌توان با کاهش حجم شیر و افزایش تعداد دفعات شیردهی حل کرد. این کار باعث می‌شود که نوزادان احساس گرسنگی نکرده و بجای داشتن حس سوزش و یا تحریک، حس آرامش و رضایت داشته باشند که این امر می‌تواند در کاهش بلع هوای اضافی مؤثر باشد.
زمانی به کودک خود تغذیه دهید که آرام باشد
اگر کودک اغلب دچار سکسکه می‌شود، هنگامی به او تغذیه بدهید که آرام است. این کار احتمال بروز سکسکه را در هنگام شیردهی و بعدازآن کاهش می‌دهد. اطمینان حاصل کنید که شیردهی در مکانی آرام و ساکت انجام شود به‌نحوی‌که چیزی باعث پرت شدن حواس کودک از تغذیه کردن نشود.
تغذیه کودک در حالت صحیح
اگر کودک شما مکرراً دچار سکسکه می‌شود، باید روش صحیح شیر دادن و نحوه گرفتن سینه مادر توسط نوزاد را آموزش ببیند (توسط متخصصی که در خصوص تغذیه با شیر مادر مهارت دارد). اطمینان حاصل کنید که لب‌های نوزاد به‌طور کامل باز هستند، لب‌های نوزاد باید به‌طور کامل پیرامون “هاله دور سینه”(ارئولا) را فرا بگیرند (و نه‌فقط نوک پستان). به‌دقت به کودک خود گوش فرا دهید، اگر او خیلی سریع تغذیه کند و یا هوای اضافی ببلعد، صدای آن شنیده خواهد شد. اگر از طریق بطری نوزاد، او را تغذیه می‌کنید، سعی کنید بطری را در زاویه 45 درجه نگهدارید تا هوای داخل بطری به سمت انتهای شیشه بالا بیاید. شما می‌توانید از بطری‌هایی که دارای انتهای خمیده هستند، استفاده کنید، این بطری‌ها به‌طور خاص برای کاهش بلع هوا طراحی شده‌اند.
برای کنترل سکسکه نوزاد، چه کارهایی را نباید انجام داد؟
- برای جلوگیری از سکسکه هرگز کودک خود را تکان ندهید و یا او را نترسانید.
- از استفاده از پارچه مرطوب بر روی پیشانی کودک خودداری کنید.
- نگه‌داشتن تنفس راهی برای جلوگیری از سکسکه محسوب می‌شود، هرگز در کودکان این کار را نکنید، بسیار خطرناک است.
- برخی از مردم توصیه می‌کنند که زبان کودک را گرفته و روی پیشانی یا ملاج قدامی کودک (بخش نرم سر نوزاد) فشار وارد کنید، اما این کار ممکن است به کودک آسیب برساند.
به‌طورکلی، بهترین کار این است که صبر کنید و اجازه دهید که سکسکه به‌خودی‌خود قطع گردد.
دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی
از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب عبارتند از: معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان
خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و مشاوره آنلاین
آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف
شماره تماس:021-66602506
یک دیدگاه