پزشکان متخصص اطفال
از جمله بیماری ها و اختلالات شایعی که باعث اسهال مزمن در کودکان می شوند می توان موارد زیر را برشمرد:
بیشتر بخوانید: پزشکان متخصص اطفال تهران
بیماری سلیاک
بیماری سلیاک یک اختلال گوارشی است که باعث آسیب به روده باریک می شود. این بیماری با مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن ایجاد می شود؛ گلوتن پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار است و اغلب در نان، ماکارونی، شیرینی ها و کیک ها وجود دارد. این بیماری علت اسهال مزمن در کودکان در هر سنی خواهد بود.
عفونت های گوارشی
گاهی اوقات، عفونت های به دلیل وجود ویروس ها، باکتری ها یا انگل های مضر است که باعث اسهال مزمن می شوند. کودکان از طریق آب، نوشیدنی ها یا غذای آلوده و یا تماس فرد با فرد بیمار می شوند. بعد از بروز عفونت، هضم کربوهیدرات هایی چون لاکتوز یا پروتئین موجود در شیر، فرآورده های شیری یا سویا بعضی کودکان را دچار مشکل می کند.
این مشکلات باعث اسهال طولانی می شوند. بعضی عفونت های باکتریایی و انگلی که موجب اسهال می شوند در مدت زمان کوتاه و بدون درمان از بین نمی روند.
آلرژی و عدم تحمل مواد غذایی
آلرژی به شیر، فرآورده های شیری و سویا از جمله شایع ترین آلرژی های غذایی هستند که سیستم گوارش کودکان را تحریک می کنند. معمولا این آلرژی ها در اولین سال زندگی کودک خود را نشان می دهد. در بسیاری از کودکان تا سن سه سالگی آلرژی به شیر، فرآورده های شیری و سویا بوجو د می آید. مواد غذایی از جمله غلات، تخم مرغ و غذاهای دریایی نیز باعث ایجاد آلرژی در سیستم گوارش کودکان می شود.
بیشتر بخوانید: بهترین متخصص کودکان
عدم تحمل فروکتوز
عدم تحمل فروکتوز باعث اسهال بعد از مصرف مواد غذایی حاوی فروکتوز مانند قند موجود در میوه ها، آبمیوه ها و عسل می شود. فروکتوز به عنوان شیرین کننده به بسیاری از مواد غذایی و نوشیدنی ها اضافه می شود. مقدار فروکتوزی که بدن کودک می تواند جذب کند متفاوت است؛ توانایی کودک در جذب این قند با افزایش سن بیشتر خواهد شد به شکلی که با بزرگ تر شدن قادر به تحمل فروکتوز بیشتری هستند.
عدم تحمل لاکتوز
عدم تحمل لاکتوز باعث اسهال بعد از خوردن مواد غذایی یا نوشیدن نوشیدنی های حاوی شیر یا فرآورده های شیر می شود. سطح پایین لاکتاز یعنی همان آنزیمی که لاکتوز را هضم می کند و یا مشکل در جذب لاکتوز، باعث عدم تحمل لاکتوز می شود.
شایع ترین نوع کمبود لاکتاز در کودکان در طول زمان بوجود می آید و از سن دو سالگی شروع می شود. ممکن است علائم کمبود لاکتاز تا سن نوجوانی یا بزرگسالی بروز نکند. در موارد نادر، نوزادان در زمان تولد دچار عدم تحمل لاکتوز هستند. نوزادان نارس نیز ممکن است عدم تحمل لاکتوز را برای مدت کوتاهی داشته باشند.
اختلال عملکرد دستگاه گوارش
در اختلال عملکرد دستگاه گوارش، در اثر تغییر در نحوه عملکرد دستگاه گوارش، علائمی ایجاد می شوند. کودکان مبتلا به اختلالات عملکرد سیستم گوارش بصورت مداوم، علائمی را بروز می دهد، اما سیستم گوارش آنها آسیب ندیده است و این اختلالات گوارشی بیماری نیست؛ مجموعه ای از علائم هستند که با یکدیگر بروز می کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین متخصص کودکان و اطفال تهران
دو نوع اختلال عملکرد دستگاه گوارش که باعث اسهال مزمن در کودکان می شوند:
اسهال کودکان نوپا یا همان اسهال عملکردی یا اسهال غیر اختصاصی مزمن در کودکان، علت شایع اسهال مزمن در کودکان نوپا و سنین قبل از مدرسه است. کودکان مبتلا به این نوع اسهال مزمن چهار بار یا بیشتر در روز دفع اسهال شل و آبکی دارند و علائم دیگری ندارند. آن ها رشد مناسبی دارند، وزن اضافه می کنند و سالم هستند.
اسهال کودکان نوپا از شش ماهگی تا سه سالگی شروع می شود و معمولا خودبخود با نزدیک شدن کودکان به سنین مدرسه رفع می شود. در اکثر موارد، مصرف زیاد نوشیدنی های شیرین باعث اسهال کودکان نوپا می شود.
سندرم روه تحریک پذیر نمونه دیگر اختلالات عملکرد دستگاه گوارش است که شایع ترین علامت های آن درد شکمی، ناراحتی یا کرامپ به همراه اسهال، یبوست یا هر دو هستند.
درد یا ناراحتی ناشی از این سندرم، معمولا با دفع مدفوع یا گاز برطرف می شود. سندرم روده تحریک پذیر علائمی مانند کاهش وزن، استفراغ یا وجود خون در مدفوع نخواهد شد. این سندرم یک علت شایع اسهال مزمن در کودکانی در سنین مدرسه و نوجوانی است.
استفراغ
استفراغ رفلاکس بسیار هماهنگی است که گاهی مواقع، قبل از آن افزایش ترشح بزاق بوجود می آید و با آغ زدن غیرعادی همراه است. استفراغ در سنین مختلف نشان دهنده مشکلات متفاوتی است. در شیرخواران می تواند نشانه رفلاکس گوارشی، عفونت های سیستمیک، سندرم سیاه سرفه و عفونت گوش میانی باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین دکتر متخصص کودکان
در سنین کودکی استفراغ نشانه ای از عفونت حاد روده ای، عفونت های سیستمیک، مسمومیت غذایی و دارویی، رفلاکس گوارشی، سینوزیت، انسداد دستگاه گوارشی و سیاه سرفه می باشد.
روش های جلوگیری از استفراغ
استفراغ باعث کم کردن آب بدن کودک و به سرعت باعث بی حالی او می شود، پس با بروز استفراغ در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تعیین علت استفراغ، درمان های لازم شروع شود.
تغذیه بعد از استفراغ در کودکان
استفراغ باعث کم شدن آب بدن و به اصطلاح دهیدره شدن در کودک می شود. به همین دلیل دادن مایعات مناسب برای پیشگیری از این حالت را فراموش نکنید. بهتر است، در این حالت مایعات مناسب با حجم کم و به دفعات زیاد به کودک داده شود.
بیشتر بخوانید: بهترین دکتر اطفال تهران
از محلول های ORS (سرم خوراکی) نیز برای این منظور می توانید استفاده کنید. در صورت تحمل کودک غذاهای جامد را نیز به رژیم غذایی کودک اضافه کنید؛ غذاهایی مانند برنج، گندم، سیب زمینی، نان، گوشت بدون چربی، مرغ و ماست در صورت تحمل کودک مناسب خواهد بود.
