راهنمای جامع برای والدین درباره مشکلات شایع نوزادان
رفع مشکلات شایع نوزادان در مطب دکتر مهدی افشاری
مشکلات شایع نوزادان
دوران نوزادی یکی از حساس‌ترین مراحل زندگی هر انسان است. در این دوره، بدن نوزادان هنوز در حال رشد و تکامل است و سیستم ایمنی آن‌ها نیز کامل نشده است. به همین دلیل، نوزادان در معرض مشکلات و بیماری‌های شایع متعددی قرار دارند.
گاهی والدین از این مشکلات و روش‌های برخورد با آن‌ها، نقش مهمی در حفظ سلامت و رشد مطلوب نوزاد دارد. در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین مشکلات شایع نوزادان، علل، علائم، روش‌های پیشگیری و درمان آن‌ها پرداخته‌ایم.
زردی (یرقان نوزادی)
زردی یا یرقان به تغییر رنگ پوست و سفیدی چشم نوزاد به زردی اشاره دارد که به دلیل افزایش بیلی‌روبین در خون رخ می‌دهد. در این بیماری پوست و سفیدی چشم نوزاد به رنگ زرد درمی‌آید.
علائم:
- تغییر رنگ پوست به زرد
- خواب‌آلودگی بیش از حد
- بی‌میلی به شیر خوردن
درمان:
- نوردرمانی (فتوتراپی)
- تغذیه مداوم برای دفع بهتر بیلی‌روبین
پیشگیری:
- بررسی گروه خونی مادر و نوزاد
- شیردهی مناسب از روز اول تولد
کولیک نوزادی (قولنج)
گریه‌های مداوم و شدید نوزاد بدون دلیل مشخص که معمولاً در ساعات عصر رخ می‌دهد.
علائم:
- گریه‌های بلند و طولانی در ساعات خاصی از روز
- جمع کردن پاها به سمت شکم
- دل‌درد و نفخ
درمان:
- آرام کردن نوزاد با آغوش و نوازش
- استفاده از قطره‌های ضدنفخ با مشورت پزشک
- آروغ‌گیری صحیح پس از شیردهی
رفلاکس معده (بازگشت شیر)
در نوزادان، به دلیل نارس بودن دریچه بین معده و مری، بازگشت شیر از معده به مری رایج است.
علائم:
- استفراغ یا بالا آوردن شیر پس از تغذیه
- گریه در حین شیر خوردن
- کندی رشد در موارد شدید
درمان:
- تغذیه در وضعیت نیمه نشسته
- شیردهی در وعده‌های کمتر و با حجم کمتر
- استفاده از دارو در موارد شدید
یبوست نوزادان
یبوست ممکن است به دلیل تغییر نوع تغذیه یا کم‌بودن مصرف مایعات ایجاد شود.
علائم:
- دفع مدفوع خشک و سفت
- ناراحتی یا گریه هنگام دفع
- کاهش دفعات دفع
درمان:
- ماساژ ملایم شکم
- افزایش مصرف مایعات در مادر (در صورت شیردهی)
- استفاده از داروهای ملین با تجویز پزشک
عفونت‌های پوستی و جوش‌های نوزادی
پوست نوزادان بسیار حساس است و ممکن است در روزهای اول تولد با جوش، قرمزی یا عفونت مواجه شود.
علائم:
- جوش‌های سفید یا قرمز کوچک روی صورت و بدن
- التهاب و خارش پوست
درمان:
- شست‌وشوی روزانه پوست با آب ولرم
- اجتناب از استفاده از محصولات معطر
- مراجعه به پزشک در صورت پیشرفت علائم
مشکلات تنفسی نوزادان
برخی نوزادان به دلیل نارس بودن یا عفونت، دچار تنگی نفس یا مشکلات تنفسی می‌شوند.
علائم:
- تنفس سریع و سطحی
- صدای خس‌خس در هنگام تنفس
- کبودی اطراف لب‌ها
درمان:
- مراجعه فوری به پزشک یا اورژانس
- استفاده از اکسیژن یا داروهای خاص در بیمارستان
اگزما یا خشکی پوست
اگزما یکی از بیماری‌های پوستی مزمن است که می‌تواند از دوران نوزادی آغاز شود.
علائم:
- خشکی و قرمزی پوست
- پوسته‌پوسته شدن و خارش
درمان:
- استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده مخصوص نوزادان
- اجتناب از لباس‌های پشمی یا مواد تحریک‌کننده پوست
دل‌درد و نفخ
سیستم گوارشی نوزادان هنوز کامل نشده و ممکن است پس از شیر خوردن دچار نفخ یا درد شکم شوند.
علائم:
- گریه پس از شیر خوردن
- شکم متورم و سفت
درمان:
- آروغ‌گیری صحیح
- استفاده از ماساژ و حرکت‌های نرم شکم
- در برخی موارد مصرف قطره ضدنفخ با تجویز پزشک
تب در نوزادان
تب در نوزادان بسیار مهم است و باید به سرعت بررسی و درمان شود.
علائم:
- دمای بدن بالای 38 درجه
- بی‌حالی و کاهش اشتها
درمان:
- مراجعه فوری به پزشک
- استفاده از داروهای تب‌بر با نظر پزشک
عفونت ادراری نوزادان
عفونت ادراری می‌تواند با تب، بوی بد ادرار و بی‌قراری همراه باشد.
علائم:
- تب بی‌علت
- بوی نامطبوع ادرار
- گریه هنگام ادرار
درمان:
- آزمایش ادرار
- مصرف آنتی‌بیوتیک با تجویز پزشک
یبوست در نوزادان
کاهش تعداد دفعات دفع یا سختی در دفع مدفوع را یبوست می‌گویند.
از علت های یبوست در نوزادان می توان به تغییر در رژیم غذایی، کم‌آبی و مصرف شیر خشک اشاره کرد.
علائم:
- دفع مدفوع سفت و خشک
- بی‌قراری
- گریه هنگام دفع
درمان:
- افزایش مایعات
- ماساژ شکم
- حرکت دادن پاها به شکل دوچرخه
- در صورت تداوم مراجعه به پزشک
اسهال در نوزادان
اگر کودک دفع مکرر مدفوع آبکی و شل داشته باشد نشان دهنده اسهال است.
علائم:
- مدفوع آبکی و مکرر
- بی‌حالی
- کاهش وزن
- کم‌آبی
درمان:
- تأمین مایعات کافی
- ادامه تغذیه با شیر مادر
- در صورت شدت مراجعه به پزشک.
عفونت گوش (اوتیت میانی)
عفونت در گوش میانی که می‌تواند باعث درد و بی‌قراری نوزاد شود. از عوامل این بیماری می توان به عفونت‌های تنفسی، تجمع مایع در گوش، یا عوامل ژنتیکی اشاره کرد.
علائم:
- کشیدن یا مالیدن گوش
- گریه هنگام دراز کشیدن
- تب
- کاهش اشتها
درمان:
- مشاوره پزشکی برای تجویز آنتی‌بیوتیک در صورت نیاز
- استفاده از کمپرس گرم
سرماخوردگی و آنفلوآنزا
عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی باعث سرماخوردگی و آنفولانزا در کودک می شود.
علائم:
- آبریزش بینی
- سرفه
- تب خفیف
- بی‌قراری
اگر کودک شما به هر یک از مشکلات و بیماری‌های گفته شده دچار بود، می‌توانید به مطب دکتر مهدی افشاری بهترین پزشک اطفال تهران مراجعه فرمائید یا با شماره 02166602506 تماس حاصل فرمائید.
جمع بندی
نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف و تکامل نیافته، در معرض مشکلات مختلفی قرار دارند. شناخت مشکلات شایع نوزادان و واکنش سریع والدین، نقش مهمی در حفظ سلامت و رشد کودک ایفا می‌کند.
با مراقبت صحیح، تغذیه مناسب و مراجعه منظم به دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال خوب در تهران، می‌توان از بسیاری از این مشکلات پیشگیری یا آن‌ها را در مراحل ابتدایی درمان کرد. آموزش والدین و آگاهی از وضعیت‌های خطرناک از عوامل کلیدی در مدیریت صحیح دوران نوزادی است.
