خروسک،بیماری التهاب حنجره(لارنژیت) کودکان:علل، نشانه‌ها و درمان

بیماری خروسک که با نام‌های لارنژیت و سندرم کروپ نیز شناخته می‌شود، یکی از عفونت‌های شایع کودکان است که بر سیستم تنفسی تأثیر می‌گذارد. اصلی‌ترین نشانه این بیماری سرفه‌ی خروسکی یعنی سرفه‌ای با صدایی تیز است. این بیماری بر اثر عفونت ویروسی ایجاد می‌شود و اغلب در فصل زمستان و بهار بروز می‌کند. خروسک معمولاً در کودکان زیر 5 سال بروز می‌کند اما کودکانی با سن بالاتر نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. خروسک یا لارنژیت موجب بروز برخی مشکلات تنفسی می‌شود و بنابراین بسیار مهم است که کودک تحت نظر پزشک باشد.

[aparat id=’1ae3z’]

خروسک چیست؟

خروسک یک عفونت ویروسی است که اغلب کودکان کم سن و سال (زیر 5 تا 6 سال) را مبتلا می‌کند. این بیماری موجب تورم تارهای صوتی کودک می‌شود که همین موضوع باعث سرفه‌های خروسکی و تغییر صدای او می‌شود. تارهای صوتی در باریک‌ترین قسمت از راه هوایی قرار دارند و بنابراین متورم شدن آن‌ها به راحتی موجب مسدود شدن راه هوایی می‌شود. بیماری خروسک معمولاً بین 5 تا 6 روز ادامه پیدا می‌کند و در شب‌ها شدت آن بیشتر می‌شود. علائم بیماری معمولاً در شب دوم یا سوم به بیشترین حد خود می‌رسند. بیماری خروسک ممکن است بدون هیچ علائم هشداردهنده‌ی اولیه و هیچ پیش درآمدی بروز کند و کودک شما ناگهان با سرفه‌های خروسکی از خواب بیدار شود. در مواردی نیز ممکن است خروسک به تدریج بروز کند و در ابتدا علائمی شبیه به سرماخوردگی داشته باشد و در ادامه تبدیل به خروسک شود. مهم‌ترین نگرانی والدین در این مورد این است که بتوانند تشخیص دهند که خروسک چه موقع جدی و خطرناک است و چه موقع نیست.

علل

در اغلب موارد، علت ابتلا به بیماری خروسک، ابتلا به عفونتی ناشی از ویروس‌های گروه پاراآنفولانزا (HPIVs) است. HPIVs گروهی متشکل از چهار نوع ویروس مختلف هستند. این ویروس‌ها می‌توانند از طریق هوا نقل مکان کنند و بنابراین از طریق عطسه و سرفه‌ی شخص مبتلا به ویروس به افراد دیگر منتقل می‌شوند. همچنین در صورتی که کودک یک سطح آلوده به ویروس را لمس کند و سپس دست خود را در دهانش ببرد، ویروس به او منتقل می‌شود.

علائم

•  سرفه خروسکی: گاهی اوقات کودک از خواب بیدار می‌شود و سرفه‌هایی با صدای تیز می‌کند که ممکن است هم از نظر کودک و هم از نظر والدین او وحشتناک به نظر بیاید.
•  تب: بیماری خروسک اغلب با تب همراه است اما این تب معمولاً کمتر از 40 درجه است.
•  صدای دورگه و خشن: این مورد نیز به خاطر تورم در حنجره است.
•  نای سوت: یکی از نگران‌کننده‌ترین علائم خروسک، نای سوت است که به معنای صدایی بلند، خشن، خراشیده و سوت مانندی است که در هنگام نفس کشیدن کودک تولید می‌شود.
• سرماخوردگی:  علائم سرماخوردگی ساده نیز ممکن است کمی قبل از بیماری یا بعد از آن بروز کنند.

علائم عادی

شما باید رفتار کودک خود، علائم او و چگونگی پیشروی بیماری را تحت نظر داشته باشید. اگر کودک شما خندان، شاد، بازیگوش است و به اطراف خود نگاه می‌کند و محیط برایش جذاب است و به طور واضحی بیماری‌اش او را آزار نمی‌دهد، این موضوع نشانه‌ی خوبی است. ممکن است سرفه‌های کودک صدای تیزی داشته باشند اما در هنگام تنفس نای سوت ندارد. اگر کودک شما می‌تواند بخوابد و به طور مکرر از خواب بیدار نمی‌شود، این بدین معناست که تنفس او مشکلی ندارد و خیال شما باید راحت باشد.

علائم ابتلا به خروسک وخیم و خطرناک

برخی از علائم هشداردهنده هستند و البته شما نباید از این موضوع وحشت کنید. کودکی که دچار انسداد راه هوایی شده است و نمی‌تواند به خوبی نفس بکشد، چهره‌ای ناراحت و نگران دارد و به محیط اطراف خود توجهی نداشته و مایل به بازی کردن نیست چرا که تمام توجه او در گرفتن هوا کافی است. کودک نمی‌تواند دراز بکشد و فقط می‌نشیند و سرفه می‌کند و نمی‌تواند بخوابد. وقتی به فرورفتگی کوچکی که در گردن کودک و بالای استخوان سینه‌ی او قرار دارد نگاه می‌کنید، این فرورفتگی با هر نفس به داخل می‌رود. نای سوت نیز نشانه مهم دیگری است که باید متوجه آن شوید. صدای نای سوت در هنگام گریه کردن و مشوش شدن کودک بدتر می‌شود. در هنگامی که کودک آرام است ممکن است نای سوت بسیار کم شده یا موقتاً برطرف شود. اگر کودک شما آرام است اما همچنان در هنگام تنفس، صدای نای سوت از او شنیده می‌شود، این موضوع نشان می‌دهد که بیماری او در حال وخیم شدن است و او به اقدامات درمانی فوری نیاز دارد.

انواع خروسک

خروسک ویروسی

در اغلب موارد، ابتلا به بیماری خروسک بر اثر عفونتی ویروسی در حنجره است. در این حالت بیماری در ابتدا شبیه به سرماخوردگی عادی است و سپس به تدریج، سرفه‌های خروسکی شروع می‌شوند. صدای کودک شما خروسکی می‌شود و نفس کشیدن او صدادار می‌شود و سینه او خس‌خس می‌کند. ممکن است در هنگامی که نفس خود را داخل می‌دهد، صدایی شبیه به سوت ایجاد کند که به آن نای سوت تنفسی گفته می‌شود. اغلب کودکان مبتلا به بیماری خروسک ویروسی، تب پایین دارد اما در موارد کمی ممکن است تب کودک به 40 درجه نیز برسد.

خروسک اسپاسمودیک

این بیماری بر اثر آلرژی یا رفلاکس گوارشی معده ایجاد می‌شود. ممکن است بروز این بیماری به نظر وحشتناک بیاید چرا که به طور ناگهانی و اغلب در نیمه‌های شب شروع می‌شود. ممکن است کودک شما با حالی خوب به رخت خواب برود و بعد از چند ساعت در حالی که برای نفس کشیدن تقلا می‌کند، از خواب بیدار شود. صدای او دو رگه است و هنگام نفس کشیدن، نفس او صدای سوت می‌دهد. این نوع از بیماری خروسک در کودکان ممکن است در آینده نیز مجدداً عود کند. این بیماری مشابه با آسم است و معمولاً به داروهای آلرژی و یا رفلاکس به خوبی پاسخ می‌دهد.

خروسک با سوت تنفسی

خروسک خفیف معمولاً با سوت تنفسی همراه است که در هنگام گریه کردن یا فعال بودن کودک بیشتر شنیده می‌شود. اما اگر کودک شما حتی در حالت استراحت نیز سوت تنفسی دارد، این موضوع نشان‌دهنده وخیم بودن خروسک او است. از آنجایی که کودک شما تلاش می‌کند بیشتر نفس بکشد، ممکن است بی‌اشتها شود و از غذا خوردن و نوشیدن آب امتناع کند. همچنین ممکن است کودک به حدی خسته شود که نتواند سرفه کند و در این حالت شما صدای سوت تنفسی یا نای سوت را بیشتر می‌شنوید. خطر خروسک همراه با سوت تنفسی این است که گاهی ممکن است راه هوایی تا حدی متورم و ملتهب شود که کودک به‌سختی بتواند نفس بکشد. در اغلب این موارد، کودک نمی‌تواند اکسیژن کافی به بدن خود برساند و اگر این اتفاق بیافتد، لازم است که کودک فوراً به بیمارستان منتقل شود. خوشبختانه، این موارد خروسک بسیار وخیم زیاد شایع نیستند و کمتر رخ می‌دهند.

تشخیص

پزشک متخصص به شرح‌ حالی که شما می‌دهید گوش می‌دهد و سپس به صدای سرفه کودک و تنفس کودک دقت می‌کند. او همچنین از شما سؤال می‌کند که آیا کودک شما اخیراً به بیماری که موجب تب، گرفتگی و آبریزش بینی شده باشد، مبتلا شده است یا خیر. پزشک در مورد سابقه‌ی ابتلا به بیماری خروسک و بیماری‌های راه هوایی فوقانی نیز از شما سؤال می‌کند. در صورتی که خروسک بسیار شدید باشد یا بعد از شروع درمان، روند بهبودی آن بسیار کند باشد ممکن است پزشک، انجام رادیوگرافی گردن را تجویز کند. در برخی از موارد ممکن است باریک شدن راه هوایی در تصاویر رادیوگرافی قابل‌مشاهده باشد.

[aparat id=’hHKU7′]

درمان

در اغلب موارد، درمان بیماری خروسک در کودکان خفیف است و به‌سادگی در خانه انجام می‌شود. سعی کنید کودک خود را آرام نگه دارید چرا که گریه کردن او باعث تشدید خروسک می‌شود.

داروهای تب بر

برای متوقف کردن تب کودک داروهایی مانند استامینوفن و ایبوبروفن (فقط برای کودکان بالای 6سال) تجویز می‌شود تا کودک بیشتر احساس راحتی کند. از پزشک متخصص در مورد چگونگی و مقدار استفاده از داروی تب بر سؤال کنید و دستورالعمل‌های پزشک را با دقت دنبال کنید.

مرطوب کردن هوا

تنفس هوای مرطوب به کاهش دادن علائم کودک کمک می‌کند. برای آن که کودک شما در هوای مرطوب تنفس کند می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

•  از دستگاه بخور سرد استفاده کنید و یا همراه کودک خود به حمام بروید و دوش آب داغ را باز کنید تا بتوانید از بخار آن تنفس کنید و به مدت 10 دقیقه در حمام بمانید. تنفس کردن در هوای مرطوب گاهی می‌تواند سرفه‌ی شدید کودک را برطرف کند.
•  در صورتی که هوای بیرون سرد است می‌توانید کودک خود را برای چند دقیقه بیرون ببرید تا در هوای سرد تنفس کند. تنفس هوای سرد می‌تواند علائم کودک را بهبود دهد. همچنین می‌توانید کودک را همراه خود با ماشین بیرون ببرید و شیشه‌های ماشین را کمی پایین ببرید.

آب خوردن زیاد

برای پیشگیری از بی‌آبی بدن کودک  لازم است که او مقادیر زیادی آب و مایعات بنوشد. در صورت نیاز با قاشق یا قطره‌چکان به صورت مرتب به کودک خود آب بدهید. کودکان مبتلا به خروسک همچنین باید استراحت زیادی داشته باشند.

مراقبت‌های پزشکی

برخی از کودکان برای داشتن تنفس بهتر به درمان نیاز دارند که این درمان‌ها در بیمارستان برای آن‌ها انجام می‌شود و یا این که داروی استروئیدی برای آن‌ها تجویز می‌شود تا تورم راه هوایی برطرف شود. در موارد نادری ممکن است لازم باشد که کودک مبتلا به خروسک در بیمارستان بستری شود تا زمانی که تنفس او بهتر شود.

درمان‌های اتاق اورژانس

بعد از انجام اقدامات اولیه و درمان‌های ابتدایی، وضعیت کودک خود را ارزیابی کنید تا ببینید بیماری او رو به بهبودی یا وخامت است. اگر وضعیت کودک شما علی‌رغم درمان‌های انجام شده، رو به وخامت است لازم است که مستقیماً به اورژانس مراجعه کنید. اگر مشکل تنفسی کودک شما شدید باشد، پزشکان از طریق بخار سرد به او گاز اپی‌نفرین می‌دهند تا تنفس کند و این کار سریعاً راه هوایی او را باز می‌کند.

دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی

از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب  عبارتند از:  معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان

خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و  مشاوره آنلاین

آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف

شماره تماس:021-66602506