کم‌خونی یکی از شایع‌ترین مشکلات تغذیه‌ای در کودکان است که به دلیل کاهش گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین خون ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند بر رشد، یادگیری و سطح انرژی کودک تأثیر جدی بگذارد. در این مقاله به علائم، علل، روش‌های تشخیص و درمان کم‌خونی در کودکان می‌پردازیم.
فهرست موضوعات
🔴 علائم کم‌خونی در کودکان
علائم عمومی:
-
رنگ‌پریدگی پوست و مخاط (به ویژه لب‌ها و پلک‌ها)
-
خستگی زودرس و ضعف عمومی
-
بی‌حوصلگی و کاهش فعالیت‌های روزانه
-
کاهش اشتها
علائم پیشرفته:
-
تپش قلب و تنفس سریع
-
سرگیجه و سردرد
-
کاهش تمرکز و افت تحصیلی
-
تمایل به خوردن مواد غیرغذایی مانند خاک یا یخ (پیکا)
علائم در نوزادان و شیرخواران:
-
افزایش خواب‌آلودگی
-
شیر نخوردن کافی
-
تأخیر در رشد و وزن‌گیری
🩺 علل شایع کم‌خونی در کودکان
۱. کمبود آهن (شایع‌ترین نوع)
-
تغذیه ناکافی از منابع آهن
-
رشد سریع در دوره نوزادی و نوجوانی
-
خونریزی مزمن (مثلاً در انگل‌های روده‌ای)
۲. کمبود ویتامین‌ها (B12 و فولات)
-
رژیم غذایی فاقد گوشت و سبزیجات
-
مشکلات جذب در روده
۳. بیماری‌های ارثی
-
تالاسمی
-
کم‌خونی داسی‌شکل
۴. سایر علل
-
عفونت‌های مزمن
-
مسمومیت با سرب
🔍 روش‌های تشخیص کم‌خونی
۱. آزمایش خون (CBC): اندازه‌گیری هموگلوبین، هماتوکریت و شاخص‌های گلبول‌های قرمز
۲. آزمایش سطح آهن، فریتین و ویتامین‌ها
۳. تست مدفوع (در صورت شک به خونریزی یا انگل)
۴. الکتروفورز هموگلوبین (برای تشخیص تالاسمی)
💊 بهترین روش‌های درمان کم‌خونی در کودکان
۱. درمان دارویی
-
مکمل‌های آهن: شربت یا قطره آهن (با تجویز پزشک)
-
ویتامین‌ها: B12 و فولات در موارد کمبود
-
درمان بیماری زمینه‌ای: مثل درمان انگل یا بیماری‌های گوارشی
۲. تغذیه درمانی
-
غذاهای غنی از آهن: گوشت قرمز، جگر، زرده تخم‌مرغ، حبوبات، سبزیجات برگ‌دار
-
ترکیب با ویتامین C: آب پرتقال یا لیمو همراه با غذا جذب آهن را افزایش می‌دهد
-
پرهیز از چای و قهوه: این مواد جذب آهن را کاهش می‌دهند
۳. درمان‌های ویژه
-
تزریق خون (در موارد شدید)
-
درمان ژنتیکی (برای تالاسمی)
🍏 پیشگیری از کم‌خونی در کودکان
✅ شروع قطره آهن از ۴ ماهگی در نوزادان
✅ تغذیه با شیر مادر حداقل تا ۲ سالگی
✅ استفاده از غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی
✅ انجام آزمایش‌های دوره‌ای در کودکان پرخطر
⚠️ چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
🔸 اگر کودک رنگ‌پریده و خسته است
🔸 اگر تمایل به خوردن خاک یا یخ دارد
🔸 اگر تأخیر رشد یا وزن‌گیری مشاهده می‌شود
📌 نتیجه‌گیری
کم‌خونی در کودکان اگر به موقع تشخیص داده شود، به راحتی قابل درمان است. تغذیه مناسب، مکمل‌های آهن و پیگیری پزشکی از مهم‌ترین راهکارها هستند. در صورت مشاهده علائم، حتماً به متخصص اطفال مراجعه کنید.
پی نوشت:
این اطلاعات عمومی خلاصه محدودی از اطلاعات تشخیص، درمان و/یا دارو است. این به معنای جامع نیست و باید به عنوان ابزاری برای کمک به کاربر در درک و/یا ارزیابی گزینه های تشخیصی و درمانی بالقوه استفاده شود. این شامل تمام اطلاعات در مورد شرایط، درمان ها، داروها، عوارض جانبی، یا خطراتی که ممکن است برای یک بیمار خاص اعمال شود، نمی شود. آنچه مد نظر و مطلوب است،آن است که توصیه پزشکی یا جایگزینی برای توصیه های پزشکی، تشخیص یا درمان باید بر اساس معاینه پزشک و ارزیابی شرایط خاص و منحصر به فرد بیمار باشد. بیماران باید برای اطلاعات کامل در مورد سلامتی، سؤالات پزشکی و گزینه های درمانی، از جمله خطرات یا مزایای استفاده از داروها، با پزشک صحبت کنند. این اطلاعات هیچ درمان یا دارویی را به عنوان ایمن، موثر یا تایید شده برای درمان یک بیمار خاص تایید نمی کند. اینجانب دکتر مهدی افشاری هرگونه ضمانت یا مسئولیت مربوط به این اطلاعات یا استفاده از آن را از خود سلب می کنم.
دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی
از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب عبارتند از: معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان
خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و مشاوره آنلاین
آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف
شماره تماس:021-66602506
