واکسیناسیون چیست؟

واکسن سیستم ایمنی را، درست مانند زمانی که بدن در معرض بیماری قرار می گیرد، به تولید آنتی بادی وا می دارد. اما از آن جایی که واکسن فقط حاوی گونه های مرده یا ضعیف شده ی میکروب هایی مانند ویروس یا باکتری است، باعث بروز بیماری نمی شود یا فرد را در معرض خطر عوارض آن قرار نمی دهد.

اکثر واکسن ها به بدن تزریق می شوند اما بعضی از واکسن ها از طریق دهان یا اسپری در بینی مورد استفاده قرار می گیرند.

چرا واکسیناسیون مهم است؟

واکسیناسیون روشی ایمن و موثر برای جلوگیری از بروز بیماری و نجات جان انسان هاست (که این روزها بیشتر از همیشه اهمیت دارد). امروزه انواع واکسن ها حداقل دربرابر ۲۰ بیماری نظیر دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، آنفولانزا و سرخک مصونیت ایجاد می کنند. مجموع این واکسن ها سالانه جان ۳ میلیون نفر را نجات می دهند.

ما با زدن واکسن نه تنها از خودمان بلکه از اطرافیانمان محافظت می کنیم. به بعضی از افراد، از جمله کسانی که به شدت بیمار هستند، توصیه می شود از زدن برخی واکسن ها بپرهیزند بنابراین بقیه وظیفه داریم واکسن بزنیم و به کاهش شیوع بیماری کمک کنیم.

عملکرد واکسن به چه صورت است؟

واکسن با مکانیزم دفاعی طبیعی بدن در ایجاد مصونیت همکاری می کند و خطر ابتلا به بیماری را کاهش می دهد. سیستم ایمنی پس از دریافت واکسن واکنش نشان می دهد:

• میکروب مزاحم، مانند ویروس یا باکتری، را تشخیص می دهد.
• آنتی بادی تولید می کند. به پروتئینی که به طور طبیعی توسط سیستم ایمنی تولید می شود و با بیماری مقابله می کند، آنتی بادی می گویند.
• بیماری و روش مبارزه با آن در سیستم ایمنی ثبت می شود. به طوری که اگر بعدا دوباره در معرض میکروب قرار بگیرید، سیستم ایمنی قبل از این که بیمار شوید، به سرعت آن را از بین می برد.

بنابراین، واکسن روشی ایمن و هوشمندانه برای ایجاد واکنش ایمنی در بدن، بدون ابتلا به بیماری، است.

سیستم ایمنی طوری طراحی شده تا عامل بیماری زا را به خاطر بیاورد. به محض این که در معرض یک یا چند دوز از واکسن قرار بگیرید، معمولا تا چند سال، چند دهه یا حتی تا آخر عمر در برابر بیماری مصون باقی می مانید. همین مسئله باعث کارآمد بودن واکسن می شود. واکسن به جای درمان بیماری بعد از ابتلا، از آغاز مانع از بروز بیماری می شود.

واکسن چگونه در افراد و جوامع مصونیت ایجاد می کند؟

واکسن به مکانیزم دفاعی بدن- سیستم ایمنی- آموزش می دهد و آن را آماده می کند تا ویروس و باکتری را بشناسد و با آن مقابله کند. اگر بدن در آینده در معرض پاتوژن های بیماری زا قرار بگیرد، به سرعت آماده ی از بین بردن آن هاست که مانع از بروز بیماری می شود.

اگر فرد با دریافت واکسن دربرابر بیماری مصون شود، خطر ابتلا کاهش پیدا می کند بنابراین احتمال انتقال بیماری نیز بسیار پایین می آید. هرچه تعداد بیشتری از افراد جامعه واکسن بزنند، افراد کمتری دربرابر بیماری آسیب پذیر خواهند بود و احتمال سرایت بیماری از فردی به فرد دیگر کاهش پیدا می کند. پایین آوردن احتمال چرخش پاتوژن در جامعه باعث می شود افرادی که به دلیل ابتلا به سایر بیماری ها نمی توانند واکسن بزنند دربرابر بیماری مورد نظر مصون باقی بمانند. به این وضعیت «ایمنی جمعی یا گله ای» می گویند.

«ایمنی گله ای» زمانی اتفاق می افتد که درصد بالایی از جمعیت واکسن بزنند و مانع از شیوع بیماری شوند زیرا افراد زیادی برای ابتلا وجود ندارند. اما ایمنی گله ای فقط زمانی جواب می دهند که اکثر افراد واکسن دریافت کنند. در عین حال، ایمنی گله ای دربرابر تمام بیماری هایی که با واکسن قابل پیشگیری هستند مصونیت ایجاد نمی کند. مثلا، کزاز از باکتری موجود در محیط منتقل می شود نه از فردی به فرد دیگر بنابراین حتی اگر اکثر افراد جامعه واکسن زده باشند، کسانی که دربرابر این بیماری ایمونیزه نشده اند در معرض خطر هستند.

پی نوشت:

این اطلاعات عمومی خلاصه محدودی از اطلاعات تشخیص، درمان و/یا دارو است. این به معنای جامع نیست و باید به عنوان ابزاری برای کمک به کاربر در درک و/یا ارزیابی گزینه های تشخیصی و درمانی بالقوه استفاده شود. این شامل تمام اطلاعات در مورد شرایط، درمان ها، داروها، عوارض جانبی، یا خطراتی که ممکن است برای یک بیمار خاص اعمال شود، نمی شود. آنچه مد نظر و مطلوب است،آن است که توصیه پزشکی یا جایگزینی برای توصیه های پزشکی، تشخیص یا درمان باید بر اساس معاینه پزشک و ارزیابی شرایط خاص و منحصر به فرد بیمار باشد. بیماران باید برای اطلاعات کامل در مورد سلامتی، سؤالات پزشکی و گزینه های درمانی، از جمله خطرات یا مزایای استفاده از داروها، با پزشک صحبت کنند. این اطلاعات هیچ درمان یا دارویی را به عنوان ایمن، موثر یا تایید شده برای درمان یک بیمار خاص تایید نمی کند. اینجانب دکتر مهدی افشاری هرگونه ضمانت یا مسئولیت مربوط به این اطلاعات یا استفاده از آن را از خود سلب می کنم.

دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی

از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب  عبارتند از:  معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان

خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و  مشاوره آنلاین

آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف

شماره تماس:021-66602506