برونشیت در کودکان یا نایژه آماس Bronchitis in children به التهاب نایژه‌ها در شش گفته می‌شود. مجاری هوایی ریه برونش نامیده می شوند و این عارضه در اثر تورم نای یا نایژک‌ها یا برونشها بروز می‌کند و فرآیند تنفس را دچار مشکل و التهاب می نماید. این بیماری به علت عفونتهای باکتری‌ها و ویروس‌ها یا در اثر تحریکاتی مانند هوای آلوده و سیگار کشیدن ایجاد می‌شود. برونشیت بر دو نوع حاد و مزمن می باشد.
برونشیت حاد در کودکان:
برونشیت حاد یکی از بیماری های شایع تنفسی است که هر ساله حدود 5٪ از بزرگسالان و 6٪ از کودکان به این بیماری مبتلا می شوند برونشیت حاد شایعترین نوع برونشیت است.
برونشیت حاد معمولاً همراه با سرفه است که حدود سه هفته طول می کشد. همچنین به عنوان سرماخوردگی قفسه سینه نیز شناخته می شود. برونشیت در کودکان در بیش از 90٪ موارد علت عفونت ویروسی است. این ویروس ها ممکن است هنگامی که افراد دچار سرفه می شوند یا از طریق تماس مستقیم و از طریق هوا پخش می شوند. در بعضی از موارد تعدادی از عفونت ها ناشی از عفونت باکتریایی مانند مایکوپلاسما پنومونی یا Bordetella pertussis ایجاد می شود.
برونشیت مزمن در کودکان:
برونشیت مزمن نیز باعث ایجاد سرفه می گردد . گاهی این نوع برونشیت در کودکان با ایجاد خلط همراه می شود و حداقل سه ماه بیمار را درگیر عوارض خود می نماید. بسیاری از مبتلایان به برونشیت مزمن دارای بیماری انسداد مزمن ریوی هستند.
لازم است فردمبتلا به برونشیت مزمن بداند که بهبودی از این بیماری می تواند بیش از حد معمول طول بکشد.
خس خس سینه ، احساس تنگی نفس و سرفه عوارض اصلی این بیماری است که می تواند منجربه سخت تر شدن تنفس گردد.
استعمال دخانیات شایعترین علت درگیر شدن با این بیماری است و عواملی مانند آلودگی هوا و ژنتیک نقش کمتری در بروز این بیماری دارند.
بیشتر بخوانید: درمان سرماخوردگی در کودکان زیر یکسال
هنگام برونشیت در کودکان از این موارد پرهیز شود:
عواملی که سبب وخیم تر شدن وضعیت برونشیت در کودکان میگردد شامل قرار گرفتن در معرض دود تنباکو و سیگار ، گرد و غبار و سایر آلودگی هوا است. در حقیقت سیگار کشیدن ، حتی برای مدت کوتاهی می تواند احتمال ابتلا به این بیماری راتا حد زیادی افزایش دهد. قرارگیری در کنار فردی که از دخانیات استفاده می نماید نیز بر مستعد شدن در ابتلا به این بیماری موثر است. همچنین قرار گرفتن در معرض دودهای شیمیایی و سایر آلاینده های هوا برای مدت طولانی نیز ممکن است ریه های را در خطر ابتلا به این بیماری قرار دهد.
درمان برونشیت حاد:
درمان برونشیت حاد به طور معمول شامل استراحت ، (استامینوفن) و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و تب بر ها می باشد.
همچنین یکی از راه های پیشگیری برونشیت در کودکان ، جلوگیری از استعمال سیگار و سایر محرک های ریه است. شستن مکرر دست نیز در پاکسازی آلودگی ویروسی احتمالی بسیار موثر می باشد. داروی های ضد سرفه نیز در بزرگسالان موثر بوده است اما مصرف این گروه از داروها در کودکان زیر شش سال توصیه نمی شود.
شواهدی مبنی بر موثر بودن داروی آزمایشی وجود دارد که نشان می دهد داروی سالبوتامول در درمان خس خس سینه و گشودن راه های هوایی مفید است.به طور کلی استفاده از آنتی بیوتیک ها چندان توصیه نمی گردد.
شواهد آزمایشی مبنی بر موثر بودن نوشیدنی های حاوی عسل برای درمان این بیماری می باشد . عسل ممکن است شدت و مدت زمان سرفه برونشیت در کودکان را کاهش دهد ، اما به دلیل خطر ابتلا به بوتولیسم نباید به کودکان زیر 12 ماه عسل داده شود . استراحت فراوان و نوشیدن مایعات کافی نیز اغلب در جهت بهبود بیماری توصیه می شود.
علایم بیماری برونشیت در کودکان چیست؟
وقتی پزشکان به برونشیت در کودکان مشکوک می شوند ، معاینه انجام می دهند و با یک استتوسکوپ به سینه کودک گوش می دهند تا میزان خس خس سینه و احتقان آن را بررسی کنند. علائم بروشنست شامل سرفه کردن خلط ، خس خس سینه ، تنگی نفس و درد قفسه سینه است.
برای تشخیص برونشیت در کودکان نیازی به آزمایش نیست. اما پزشک ممکن است برای رد یک بیماری دیگر مانند ذات الریه از پرتونگاری سینه استفاده نماید .
بعضی اوقات پزشکان برای بررسی آسم ، آزمایش تنفس (به نام اسپیرومتری) انجام می دهند. بعضی از بچه ها که به نظر می رسد برونشیت شدیدی دارند در حقیقت ممکن است دچار آسم باشند و علایم مشابهی را بروز دهند.
تشخیص این بیماری معمولاً بر اساس علائم و نشانه های شخص انجام می شود. تشخیص اینکه عامل بیماری میکروبی یا ویروسی است از روی رنگ خلط چندان قابل تشخیص نمی باشد. در حقیقت تشخیص اینکه این بیماری ناشی از چه عاملی است چندان مهم نیست. گروهی از بیماری هایی که دارای علایم مشابه با این بیماری هستند شامل آسم ، ذات الریه ، برونشیولیت ، برونشکتازی است.
یکی دیگر از علائم شایع برونشیت در کودکان سرفه است که ده روز تا سه هفته ادامه دارد. اگر سرفه بیش از یک ماه طول بکشد ، ممکن است به برونشیت مزمن تبدیل گردد. بعلاوه ممکن است به همراه علایم دیگر تب نیز وجود داشته باشد. برونشیت حاد معمولاً در اثر عفونت ویروسی ایجاد می شود. به طور معمول ، این عفونت ها رینوویروس ، پاراآنفلوآنزا یا آنفلوانزا هستند.
به صورت کلی می توان علایم عمومی برونشیت در کودکان را به شرح ذیل بیان نمود :
سرفه ای با خلط ضخیم سفید ، زرد یا سبز
احساس تنگی نفس شدید
درد یا احساس سفتی در سینه
خس خس سینه
تب
لرز
علل ایجاد برونشیت در کودکان :
در بیش از ۹۰ درصد موارد علت بیماری بیماری ویروسی است هرچند در موارد کمی هم این بیماری به دلیل آلودگی شدید هوا و وجود گرد و غبار بروز می‌کند. همانگونه که بیان شد برونشیت حاد معمولاً در اثر ویروس ایجاد می شود. همچنین ممکن است همراه یا بعد از سرماخوردگی یا عفونت تنفسی دیگری رخ دهد.
ویروس ها ی عامل برونشیت در دو حالت می توانند منتشر شوند:
- هنگامی که فردی مبتلا به برونشیت سرفه می کند و قطرات آلوده را به هوا می فرستد.
- هنگامی که شخصی بعد از تماس با مایعات تنفسی شخص بیمار ، دهان ، چشم ها یا بینی خود را لمس می کند
شیوع بیماری برونشیت در کودکان:
برونشیت حاد یکی از شایعترین بیماری‌های جهان است. حدود ۵ درصد بزرگسالان و ۶ درصد کودکان حداقل یکبار در سال دچار این بیماری می‌شوند. در سال ۲۰۱۳ نزدیک به سه میلیون نفر در جهان بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند و در سال 2018 در ایالات متحده 9.3 میلیون نفر مبتلا به برونشیت مزمن تشخیص داده شدند.
راه های پیشگیری از برونشیت :
بهتر است برای محافظت از اعضای خانواده علی الخصوص کودکان، افراد سیگاری خانواده را به ترک این مواد تشویق نمایید زیرا دود سیگار اطرافیان می تواند سبب ابتلا کودک به عفونت های ویروسی و افزایش احتقان در مجاری هوایی آنها گردد.
در حقیقت با انجام اقدامات ساده ای میتوان جلوی ابتلا به برونشیت در کودکان و برگسالان گرفت:
- شستن صحیح و مکرر دستها به ویژه در فصل سرما و شیوع آنفولانزا با آب گرم و صابون
- دست های خود را تا حد ممکن از صورت خود دور نگه دارید.
- استفاده از دستمال در هنگام سرفه یا عطسه
درچه مواقعی فرزند شما لازم است توسط یک دکتر مورد معاینه قرار گیرد:
- دچار سرفه شده است و این سرفه ها بعد از دو هفته تسکین نمی یابد
- خس خس سینه دارد یا نفس کم می آرود
- خون در مخاط آنها دیده می شود
پی نوشت:
این اطلاعات عمومی خلاصه محدودی از اطلاعات تشخیص، درمان و/یا دارو است. این به معنای جامع نیست و باید به عنوان ابزاری برای کمک به کاربر در درک و/یا ارزیابی گزینه های تشخیصی و درمانی بالقوه استفاده شود. این شامل تمام اطلاعات در مورد شرایط، درمان ها، داروها، عوارض جانبی، یا خطراتی که ممکن است برای یک بیمار خاص اعمال شود، نمی شود. آنچه مد نظر و مطلوب است،آن است که توصیه پزشکی یا جایگزینی برای توصیه های پزشکی، تشخیص یا درمان باید بر اساس معاینه پزشک و ارزیابی شرایط خاص و منحصر به فرد بیمار باشد. بیماران باید برای اطلاعات کامل در مورد سلامتی، سؤالات پزشکی و گزینه های درمانی، از جمله خطرات یا مزایای استفاده از داروها، با پزشک صحبت کنند. این اطلاعات هیچ درمان یا دارویی را به عنوان ایمن، موثر یا تایید شده برای درمان یک بیمار خاص تایید نمی کند. اینجانب دکتر مهدی افشاری هرگونه ضمانت یا مسئولیت مربوط به این اطلاعات یا استفاده از آن را از خود سلب می کنم.
دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی
از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب عبارتند از: معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان
خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و مشاوره آنلاین
آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف
شماره تماس:021-66602506
