آیا می‌توانید تصور کنید که لذت در آغوش کشیدن فرزند تازه متولد شده چقدر زیاد است؟ اما باید هوشیار باشید که بیماری فلج اطفال در کمین است. هیچ چیزی ناراحت‌کننده‌تر از دیدن رنج فرزندان برای والدین نیست. به ویژه وقتی که فرزند شما به یک بیماری یا اختلال جدی دچار باشد.
سن ابتلا به فلج اطفال ۵ سالگی است. این بیماری مشکلات زیادی را به وجود می‌آورد که مرگ بعد از فلج شدن، بدترین اتفاقی است که این بیماری می‌تواند مسبب آن باشد. خبر امیدوارکننده در رابطه با عارضه فلج اطفال این است که این بیماری با تزریق واکسن‌ها تا حد زیادی قابل کنترل است.
واکسن‌های فلج اطفال جهانی را از معضل این بیماری خطرناک نجات داد. این واکسن‌ها در دوران کودکی تزریق می‌شود و تا حد زیادی کودک را در برابر ویروس آنفولانزا ایمن نگه می‌دارد.
اگر می‌خواهید با جنبه‌های مختلف این بیماری آشنا شوید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که تا انتهای مطلب همراه ما باشید. فراموش نکنید که این واکسن‌ها هستند که از سلامتی شما و کودکتان محافظت می‌کنند. در ادامه همراه ما باشید.
فهرست موضوعات
بیماری فلج اطفال چیست؟
بیماری فلج اطفال توانایی حرکت را از بین میبرد. این عارضه ناشی از یک نوع ویرووس به خصوص است که معمولا کودکان زیر ۵ سال را درگیر می‌کند، اما فلج اطفال در بزرگسالان نیز اتفاق می‌افتد. فلج اطفال که یک بیماری ویروسی مسری است، شدیدترین حالتی که ایجاد می‌کند، باعث آسیب عصبی به کودک می‌شود که در نهایت کودک عوارضی مثل فلج شدن، مشکل در تنفس و حتی در برخی موارد مرگ را تجربه می‌کند.
در کشورهای توسعه یافته این بیماری توسط واکسن‌هایی که ابداع شده است، تا حد زیادی کنترل شده و امروزه برخلاف گذشته واکسن توانسته کودکان زیادی را در امان نگه دارد، اما متاسفانه علیرغم تلاش‌های جهانی برای سرکوب این بیماری ویرووسی، هنوز هم در برخی مناطق دنیا فلج اطفال به صورت کامل ریشه‌کن نشده است و کودکان زیادی هر ساله به این بیماری مبتلا می‌شوند و اکثرا جان خود را از دست می‌دهند.
بروز عوارضی مثل فلج شدن و مرگ ناشی از بیماری فلج اطفال چقدر شایع است؟
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که از هر ۲۰۰ کودکی که به فلج اطفال دچار می‌شوند، یک مورد منجر به فلج در پاها می‌شود، همچنین بیان می‌کند که حدود ۵ تا ۱۰ درصد کودکانی که فلج شدهاند به این دلیل می‌میرند که نمی‌توانند از عضلات خود برای تنفس استفاده کنند.
ویروس فلج اطفال یکی از جدی‌ترین مشکلات جهان است و تا زمانی که کودکان به صورت کامل واکسینه نشوند، این بیماری نسبتا خطرناک از بین نخواهد رفت و اگر همه کودکان واکسینه نشوند، این احتمال وجود دارد که فلج اطفال دوباره به یک مشکل جهانی تبدیل شود.
علت بیماری فلج اطفال چیست؟
علت این بیماری ویروسی با نام فلج اطفال است که باعث این بیماری می‌شود. ویروس از طریق دهان یا بینی وارد بدن شده و در نهایت وارد سیستم گوارشی و تنفسی می‌شود. این ویروس به راحتی در گلو و روده تکثیر می‌شود و بعد از اینکه وارد جریان خون شد، به تمام نقاط بدن گسترش می‌یابد.
این ویروس به سیستم عصبی که به مغز کمک می‌کند تا با دیگر اعضای بدن ارتباط برقرار کند، حمله می‌کند و به آن آسیب می‌زند. به طور کلی ویروس فلج اطفال به سه گونه متفاوت تقسیم می‌شود. نوع ۱، ۲ و ۳. خوشبختانه نوع ۲ و ۳ به صورت کامل ریشه‌کن شده است، اما نوع ۱ هنوز در برخی کشورها وجود دارد و کودکان را درگیر می‌کند.
یکی دیگر از علت‌های مبتلا شدن به این بیماری استفاده از واکسن‌های زنده فلج اطفال است. هنوز هم در برخی کشورها این نوع واکسن برای پیشگیری از فلج اطفال مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما غافل از اینکه خود واکسن زنده فلج اطفال ممکن است باعث به وجود آمدن این بیماری شود.
به همین دلیل در برخی کشورها دیگر از این نوع واکسن زنده استفاده نمی‌کنند و استفاده از واکسن‌های غیرفعال که نمی‌تواند باعث فلج اطفال شود را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
آیا ویروس فلج اطفال مسری است؟
ویروس فلج اطفال بسیار مسری است و فرد حتی اگر بیمار نباشد، می‌تواند آن را انتقال دهد. به طور کلی این ویروس به دو صورت به فرد دیگر منتقل می‌شود.
- افراد مبتلا به فلج اطفال در بدن خود، این ویروس را از طریق مدفوع دفع می‌کنند. ویروس فلج اطفال می‌تواند در صورت قورت دادن آب یا غذای آلوده به افراد دیگر سرایت پیدا کند. همین مسئله باعث می‌شود، در مناطقی که بهداشت ضعیف یا سیستمی ضعیف برای مصرف آب تمیز دارند، با احتمال بیشتری در معرض ابتلا به بیماری فلج اطفال باشند.
- راه دوم انتقال این ویروس عطسه و سرفه است. ویروس فلج اطفال می‌تواند به راحتی از طریق عطسه و سرفه در هوا پخش شود و دیگر افراد را درگیر کند.
مهم‌ترین علائم فلج اطفال چیست؟
اگرچه فلج اطفال می‌تواند باعث فلج شدن و مرگ کودکان شود، اما اکثر افرادی که به این ویروس آلوده می‌شوند، هیچ علائمی را نشان نمی‌دهند و از ابتلای خود آگاه نیستند. به طور کلی فلج اطفال می‌تواند منجر به فلج موقت یا دائمی عضلات، ناتوانی، بدشکلی استخوان و حتی مرگ شود.
اما در نظر داشته باشید که هر یک از انواع مختلف این بیماری، مشکلات به خصوص خود را به همراه دارد. این مشکلات عبارتند از:
نشانه‌های فلج اطفال غیرفلج کننده
برخی افراد به نوعی از فلج اطفال مبتلا می‌شوند که منجر به فلج شدن نمی‌شود و فرد تنها برخی از علائم ابتلا به این ویروس را نشان می‌دهد. این علائم معمولا همان نشانه‌های خفیف آنفولانزای معمولی سایر بیماری‌های ویروسی است.
این نشانه‌ها که می‌توانند تا ۱۰ روز ادامه داشته باشند، عبارتند از:
- تب
- گلو درد
- سردرد
- استفراغ
- خستگی
- کمر درد یا سفت شدن عضلات کمر
- گردن درد یا سفت شدن عضلات گردن
- احساس درد یا سفتی عضلات در بازوها یا پاها
- احساس ضعف یا حساسیت عضلانی
نشانه‌های بیماری فلج اطفال فلج کننده
این ویروس جدی‌ترین شکل این بیماری است که بسیار نادر است. علائم و نشانه‌های اولیه فلج اطفال فلج‌کننده، اغلب شبیه نشانه‌های فلج اطفال غیرفلج کننده است که بعد از یک هفته علائم و نشانه‌های جدید ظاهر می‌شوند.
این نشانه‌ها عبارتند از:
- از دست دادن رفلکس
- درد یا ضعف عضلانی شدید
- شل شدن اندام‌ها و در نهایت فلج شدن
سندرم پس از فلج اطفال
سندرم پس از فلج اطفال مجموعه‌ای از نشانه‌های ناتوان‌کننده است که معمولا سال‌ها پس از ابتلا به فلج اطفال، برخی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم و نشانه‌های رایج این سندرم عبارتند از:
- ضعف و درد پیشرونده عضلات یا مفاصل
- احساس خستگی شدید
- تحلیل رفتم عضلات (آتروفی)
- مشکلات تنفسی یا بلع
- اختلالات تنفسی مرتبط با خواب (آپنه خواب)
- کاهش تحمل دماهای سرد
بیماری فلج اطفال چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر نشانه‌های فلج اطفال را دارید به یک پزشک مراجعه کنید، احتمالا پزشک علائم شما را به خوبی بررسی می‌کند و از شما می‌پرسد که آیا اخیرا به مسافرت رفته‌اید یا خیر.
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، علائم فلج اطفال، شباهت بسیار زیادی به علائم آنفولانزا دارد. به همین دلیل ممکن است پزشک آزمایش‌های متفاوتی را برای رد بیماری‌های ویروسی دیگر تجویز کند.
برای تائید فلج اطفال، پزشک‌ها اقداماتی نظیر اقدامات زیر را انجام می‌دهند.
- بررسی مایع مغزی نخاعی (مایع اطراف مغز و نخاع)
- آزمایش بزاق گلو
- آزمایش مدفوع
دکتر مهدی افشاری متخصص اطفال، کودکان و نوجوانان_ دارای بورد تخصصی
از جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب عبارتند از: معاینات دوره‌ای کودکان، پایش دوره ای رشد فیزیکی و تکامل کودکان، درمان انواع بیماری های عفونی،گوارشی و تنفسی در کودکان و نوجوانان_ مشاوره تغذیه، آموزش و مراقبت های دوره ای نوزادان نارس، پایش و درمان کلیه مشکلات دوره ای نوزادی، ارزیابی دوره‌ای توانایی های ذهنی و جسمی کودکان
خدمات ویژه ارائه شده توسط دکتر مهدی افشاری: انجام ختنه تخصصی در مطب، ویزیت در منزل و مشاوره آنلاین
آدرس مطب: تهران، مهرآباد جنوبی، دانشگاه هوایی جنوبی، تفرش شرقی، پلاک 193_ واحد همکف
شماره تماس:021-66602506
