شناخت شاخه های تخصصی فلوشیپی یا فوق تخصصی اطفال
شاخه های تخصصی فلوشیپی یا فوق تخصصی اطفال
بعضی از شاخه های تخصصی فلوشیپی یا فوق تخصصی اطفال در ایران به این شرح است:
1.روانشناس یا روانپزشک کودک
سلامت روان کودک به اندازه سلامت جسمی او مهم است. گاهی اوقات یک اتفاق آسیبزا، مرگ یکی از عزیزان، یا تغییرات بزرگ در زندگی خانوادگی،تغییراتی در روان کودک ایجاد می کند. در این موقعیت، کودک باید با یک روانشناس یا روانپزشک کودک صحبت کند، چون تجارب و تروماهای کودکی تأثیر زیادی روی شکلگیری شخصیت کودک خواهد داشت.
توجه به احساسات کودک بسیار مهم است، مطمئن شوید که او میداند کسی را دارد که با او صحبت کند. در صورت وجود بعضی اختلالات مانند اختلال کم توجهی و بیش فعالی (ADHD)، اوتیسم، سندروم آسپرگر یا سایر چالشهای یادگیری، مراجعه به یک متخصص سلامت روان، برای موفقیت تحصیلی کودک بسیار حیاتی است.
2.فوق تخصص نوزادان – پری ناتال
مراقب از کودک از قبل از تولد و حتی قبل از ایجاد نطفه آغاز میشود. متخصص نوزاد، از نوزادان قبل از تولد، حین تولد و بعد از تولد مراقبت میکند. یکی از کارهای مهم متخصص نوزادان، مراقبت و درمان نوزادان نارس و بدحال است. نوزادان نارس، در معرض خطر بسیاری از بیماریها هستند.
متخصصان نوزاد برای رسیدگی به پیچیدهترین و پرخطرترین موقعیتهای مربوط به نوزادان آموزش دیدهاند و معمولا در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان بیمارستان مشغول به کار هستند. اگر مشکل و بیماری قبل از تولد نوزاد شناسایی شود، متخصص نوزادان میتواند با یک متخصص زنان و زایمان همکاری کند و در مراقبت از نوزاد در دوران بارداری کمک کند.
برای نوزادانی که نارس به دنیا میآیند یا دارای بیماریهای جدی، جراحات یا نقصهای مادرزادی هستند، متخصص نوزادان میتواند در زمان زایمان و مراقبتهای بعدی از نوزاد در آنجا حاضر باشد. زردی نوزادان از دیگر مسائلی است که متخصص نوزادان به آن نظارت دارد.
3.فوق تخصص اطفال کودک آزاری
تعرض به کودک و کودک آزاری به اشکال مختلف در جهان بسیار شایع است. تجارب بد کودکی، تأثیر زیادی روی شخصیت و رفتار فرد در بزرگسالی خواهد داشت. متخصص اطفال کودک آزاری، تجربه و مهارتهای ویژهای در ارزیابی کودکانی دارد که ممکن است قربانی نوعی سوءاستفاده، آزار و اذیت یا بیتوجهی قرار بگیرند.
تجاوز جنسی به کودک و نشانههای تجاوز به کودک و اقدامات ضروری بعد از تجاوز باید توسط متخصص اطفال کودک آزاری بررسی شود، چون آنها برای تشخیص و درمان این آسیبها آموزش دیدهاند. برای جلوگیری از کودک آزاری، این متخصصان با افسران مجری قانون و مددکاران اجتماعی همکاری میکنند تا بتوانند به کودکانی که مورد تعرض، پدوفیلی یا دیگر آسیبها قرار گرفتهاند کمک کنند.
4.فوق تخصص کودکان رشدی – رفتاری
فوق تخصص کودکان رشدی، رشد رفتاری کودک و نوجوان را ارزیابی میکند. پزشکان متخصص رشدی – رفتاری آموخته اند تا جنبههای روانی و اجتماعی کودک و نوجوان را در نظر بگیرند و مشکلات فیزیکی و رفتاری آنها را بررسی نمایند.
این موارد شامل اختلالات تنظیمی مانند مشکلات تغذیه یا مشکلات انضباطی، اختلالات عادت مانند تیکها، ناتوانیهای رشدی مانند فلج مغزی، اختلالات یادگیری، اوتیسم و آسپرگر است. بررسی رشد قدی کودکان هم در حوزه وظایف این متخصصین است.
اگر کودکان در سنین پایین با مشکلات رشدی یا رفتاری روبرو شوند، این مشکل تأثیر قابلتوجهی در زندگی و آینده آنها خواهد داشت. متخصص اطفال رشدی – رفتاری برای شناسایی و اصلاح این شرایط، شیوههای مختلفی را مورد استفاده و بررسی قرار می دهند.
5.فوق تخصص نوجوانان
نوجوانی یکی از حساسترین دورههای زندگی انسان است. در این دوران، نوجوان با تغییرات فیزیکی، هورمونی، رفتاری و شخصیتی زیادی روبرو می شود و گذشتن از این چالشها بدون کمک یک متخصص و بدون حمایت والدین آسان نخواهد بود. متخصص نوجوانان، به مراقبت از نوجوانان در محدوده سنی ۱۱ تا ۲۱ سال میپردازد.
نوجوانان معمولا با فشارهای اجتماعی و تحصیلی زیادی برخورد می کنند و ممکن است با بیماریها، عادات و رفتارهای خطرناک مواجه شوند. متخصص نوجوانان آموزش دیده تا به نوجوانان و جوانان در مورد نیازهای پیچیده مراقبت از سلامت جسمی، رفتاری و عاطفی خود کمک کند.
6.فوق تخصص غدد کودکان
دکتر کودکان، کودکانی را که مشکلات رشد، بلوغ، دیابت یا سایر اختلالات مربوط به هورمونها و غدد درون ریز دارند، به متخصص غدد کودکان ارجاع میدهد. دکتر غدد کودکان، ناهنجاریهای هورمونی یا سایر مشکلات غدد درون ریز، از جمله دیابت کودکان و نوجوانان، کم کاری تیروئید کودکان، تیروئید پرکار در کودکان یا مشکلات رشد مانند رشد قدی کودکان را تشخیص می دهد و سپس به درمان آنها میپردازد.
هورمونها، نحوه رشد و بلوغ کودک را تعیین میکنند. در صورتی که کودک دچار کمبود هورمون رشد باشد؛ دچار اختلال رشدی در جسم و ذهن خواهد شد. مشکلاتی که متخصص غدد کودکان درمان میکند با مشکلاتی که متخصص غدد بزرگسالان درمان میکنند، یکسان نیست.
مسائل مربوط به رشد و تکامل، میتواند مشکلاتی را در زمینه رشد جنسی کودک ایجاد کند که میتواند تأثیرات قابلتوجهی بر سلامت جسمی و عاطفی آنها بگذارد.
نمونههایی از انواع فوق تخصص اطفال به این شرح است:
فوق تخصص اطفال مراقبتهای ویژه
یک تیم از متخصص کودکان در بخش مراقبتهای ویژه مراقب کودکانی هستند که در موقعیتهای بهداشتی ناپایدار یا بحرانی قرار دارند و وظیفه درمان آنها را برعهده دارند.
فوق تخصص ریه اطفال
متخصص ریه اطفال، اختلال کودکانی را که مشکلات تنفسی و بیماریهای ریوی دارند، تشخیص داده و درمان میکند. متخصص ریه کودکان برای پیشگیری، شناسایی و درمان هرنوع بیماری دستگاه تنفسی از جمله آسم دوران کودکی تخصص دارد.
فوق تخصص نفرولوژیست اطفال
نفرولوژیست کودکان، بیماریهایی را که بر سیستم کلیوی و ادراری تأثیر دارد، از جمله عفونتهای دستگاه ادراری و بیماریهای کلیوی را تشخیص میدهد و از کودکان مبتلا به بیماریهای مختلف کلیوی مراقبت میکنند.
فوق تخصص مغز و اعصاب اطفال
متخصص مغز و اعصاب کودکان برای درمان و مدیریت اختلالات عصبی در اطفال آموزش دیده است. این امکان که مشکلات و اختلالات عصبی که کودک در دوران خردسالی با آن دست و پنجه نرم میکند، تا بزرگسالی ادامه یابد وجود دارد. متخصص مغز و اعصاب کودکان از ابتدای تشخیص بیماریهای مغز و اعصاب در اطفال تا درمان کامل آن نظارت خواهد داشت.
فوق تخصص غدد کودکان
متخصص اطفال، کودکانی را که مشکلات رشد، بلوغ، دیابت یا سایر اختلالات مربوط به هورمونها و غدد درون ریز دارند، به متخصص غدد کودکان ارجاع میدهد. دکتر غدد کودکان، بیماری هایی از قبیل ناهنجاریهای هورمونی یا سایر مشکلات غدد درون ریز، از جمله دیابت کودکان و نوجوانان، کم کاری تیروئید کودکان، تیروئید پرکار در کودکان یا مشکلات رشد مانند رشد قدی کودکان را تشخیص داده و به درمان آنها میپردازد.
هورمونها وظیفه نحوه رشد و بلوغ کودک را برعهده دارند، در صورتی که کودک دچار کمبود هورمون رشد باشد، دچار اختلال رشدی در جسم و ذهن خواهد شد.
مشکلاتی که توسط متخصص غدد کودکان درمان میشود با مشکلاتی که متخصص غدد بزرگسالان درمان میکنند، تفاوت دارد. مسائل مربوط به رشد و تکامل میتواند مشکلاتی را در زمینه رشد جنسی کودک هم ایجاد کند که میتواند تأثیرات قابلتوجهی بر سلامت جسمی و عاطفی آنها داشته باشد.
فوق تخصص روماتولوژیست اطفال
درمان کودکان و نوجوانانی که دارای اختلالات اسکلتی و عضلانی هستند برعهده روماتولوژیست اطفال است. این متخصصان از کودکان مبتلا به بیماریهای خودایمنی یعنی بیماریهایی که در آن سیستم ایمنی به سلولهای سالم بدن حمله میکند و دیگر بیماریهای روماتولوژی کودکان مراقبت میکنند. اختلال ساق پا نوزادان و مشکلات پای کودکان هم از جمله مواردی است که تحت نظر متخصص روماتولوژی کودکان درمان میشود.